روابط حق امنيت و حق آزادي در اسلام و آيين دادرسي كيفري

Relations between the Right to Safety and Freedom in Islam and Criminal Procedure Law

حق «آزادي» و حق «امنيت» از جمله حقوق انساني است كه همواره توأم با چالش هاي نظري بسياري است. از نظر اجرايي نيز با موانع و ابهامات بسياري روبه رو مي شود كه از جمله حوزه هاي مشترك امنيت و آزادي در حقوق كيفري و به ويژه در قوانين و مقررات شكلي جزايي مي باشد. ازاين رو در مقاله حاضر تلاش شده تا ضمن طرح مسائل بنيادين مفهومي، و طرح روابط موجود بين اين دو حق از ديدگاه دين اسلام، به عنوان زيربناي قوانين جزايي در ايران، مناسبات بين آزادي و امنيت را در مجموع قوانين شكلي مصوب در ايران بعد از انقلاب مورد بررسي قرار دهيم. از اين تحقيق كه به روش توصيفي تحليلي به انجام رسيده است، اين نتيجه حاصل گرديد كه در اسلام سه نوع نسبت حداقلي، مياني و حداكثري بين امنيت و آزادي قابل تصور است. اين سه نسبت علاوه بر اينكه وجود امنيت و آزادي را در كنار هم لازم مي دانند، انواع مختلف مناسبات اين دو را نيز با توجه به شرايط مختلف قابل پياده سازي معرفي مي كند. همچنين در بررسي قوانين شكلي نيز مي توان اذعان نمود كه قانون آيين دادرسي كيفري مصوب 1392، همه نقايص و ابهامات قانوني سابق را در زمينه برخورداري افراد از حق آزادي و امنيت شخصي برطرف نموده است. قانون يادشده با حذف كامل موارد صدور قرار بازداشت موقت اجباري و همچنين حذف همه قرارهاي بازداشت اجباري در قوانين خاص، به جز قوانين ناظر بر جرايم نيروهاي مسلح، بر ضرورت توجيه قرار بازداشت موقت، كاهش مدت بازداشت افراد، حقوق افراد براي بررسي قانوني بودن بازداشت و درخواست آزادي خود و اعتراض بر حق افراد به دستگيري يا بازداشت خود تأكيد نموده است.

The right to freedom and the right to safety are among the human rights that are always accompanied by many theoretical challenges. From an executive point of view, there are many obstacles and uncertainties, including common areas of safety and freedom in criminal law, especially in Criminal Procedure Code. Therefore, in this paper, we have tried to discuss the relations between freedom and safety in the procedure laws approved in Post-Revolutionary Iran while presenting fundamental conceptual issues and presenting the existing relations between these two rights from the perspective of Islamic religion, as the basis of penal laws in Iran. From this descriptive-analytical study, it was concluded that in Islam, three types of relationship between security and freedom are imaginable. It can also be acknowledged that the Criminal Procedure Code of 2013 has eliminated all previous legal defects and ambiguities regarding the enjoyment of personal freedom and safety. By completely eliminating the issuance of mandatory temporary detention appointments, as well as the elimination of all mandatory detention appointments in certain laws, except for laws governing crimes of the armed forces, the law emphasizes the necessity of justifying temporary detention, reducing the detention period, the rights of individuals to review the legality of their detention and requesting their release, and protesting the right of individuals to arrest or detain themselves.