ارائه مدل تحليل رتبه پايداري در نواحي روستايي (مطالعه موردي: بخش سربند استان مركزي)

Introducing sustainability rank analysis model in the rural region (Case study: Villages in the Sarband district of Markazy province)

مديريت و برنامه ­ريزي توسعه پايدار روستايي يكي از اساسي‌ترين و مهم‌ترين پيش‌ران‌هاي نيل به برقراري عدالت فضايي محسوب مي‌شود؛ زيرا به‌واسطه تعادل در توزيع فضايي پيش‌شرط‌ هاي توسعه پايدار روستايي، استفاده بهينه از منابع، رفاه اجتماعي و رشد اقتصادي روستاها آسان‌تر صورت مي‌گيرد. بر اين اساس بررسي و تحليل تغييرات فضايي رتبه و سطح پايداري در مناطق روستايي به‌عنوان يك ضرورت مهم در فرايند تصميم‌سازي و برنامه‌ريزي روستايي براي كاهش ميزان ناپايداري روستاها و باز جهت‌گيري سياست‌ها و برنامه‌هاي توسعه به ­شمار مي‌آيد. بدين اعتبار، هدف اساسي مقاله حاضر بررسي نحوه رابطه شاخص‌هاي مختلف توسعه پايدار روستايي و ارائه مدل مطلوب رده‌بندي پايداري در قلمرو حوزه‌ي روستايي بخش سربند از شهرستان شازند در استان مركزي مي‌باشد. براي دستيابي به اين هدف از روش تحقيق توصيفي و تحليلي با استفاده از داده‌هاي پرسشنامه‌اي، نظرات خبرگان و تكنيك ديماتل، ANP و ELECTERE3 در محيط نرم‌افزاري ARC GIS استفاده ‌شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه براساس معيارها و محاسبات انجام ‌شده به ترتيب روستاي ده كوثر در رتبه اول، روستاي لوزدرعليا در رتبه دوم و روستاي قاييدان در رتبه سوم قرار دارند. همچنين روستاي وزمستان عليا از پايين‌ترين سطح پايداري برخوردار مي‌باشد.

Planning and management for rural sustainable development is one of the fundamental tools for access to spatial justice. Spatial equality in rural development led to efficient use of resources, social welfare and economic growth. Accordingly, analyzing spatial changes of sustainability level and rank in rural area required for decision making and rural planning and can reduce unsustainability as well as provide efficient policy and strategy for promotion of quality of life. In this regard, the main goal of this paper is investigating how we can link different indicators of sustainable rural development and introducing an appropriate ranking model for sustainability in the rural territory of Sarband district in the Shazand County, Markazi province. Research method is descriptive and analytical and we used questionnaires, expert’s opinion, DEMATEL and ANP model to calculate the weight of indices and models for integrating ELECTERE 3. The results shows that, Kosar, Lvzdrlya and Qayydan villages have the highest levels in terms of sustainability and Vazmstan Olya village has the lowest level of sustainability.