سنجش سطح پايداري محلات ارگانيك و برنامه ريزي شده با استفاده از شاخص هاي اسكان سازمان ملل (مطالعه موردي: محلات نوغان و سجاد مشهد)

Assessing the Sustainability Level of Organic and Planned Neighborhoods Using UN-HABITAT Indicators (Case Study: Noghan and Sajad Neighborhoods of Mashhad)

برنامه اسكان بشر سازمان ملل متحد (UN-HABITAT)، رويكرد جديدي، در تصحيح نظريه برنامه‌ريزي شهري پايدار پيشنهاد مي‌كند؛ هدف اين رويكرد براي كمك به ايجاد يك رابطه پايدار بين ساكنان و فضاي شهري و افزايش ارزش زمين شهري مي‌باشد. اين رويكرد بر 5 اصل استوار است كه از 3 ويژگي كليدي شهرها و محلات پايدار؛ فشردگي، يكپارچگي و اتصال حمايت مي‌كند. اين پژوهش با توجه به اهميت مفهوم پايداري، خصوصاً در مقياس محلي، به مقايسه تطبيقي سنجش ميزان پايداري محلات ارگانيك و برنامه‌ريزي‌ شده، با استفاده از شاخص‌هاي معرفي‌ شده در برنامه اسكان بشر سازمان ملل متحد با مطالعه موردي محلات سجاد و نوغان شهر مشهد مي‌پردازد. اين تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي، از نظر ماهيت توصيفي - تحليلي و از نظر روش كمّي و كيفي است. در جمع‌آوري داده‌ها از شيوه‌هاي مختلف مصاحبه، مشاهده و نيز برداشت ميداني استفاده‌ شده است. داده‌ها نيز بر اساس تحليل شاخص‌هاي كمّي معرفي ‌شده و نيز نقشه‌هاي توصيفي- تحليلي مورد بررسي و تحليل قرار گرفته‌ شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه بر اساس شاخص‌هاي پايداري (فضاي مناسب براي خيابان، تراكم بالا، كاربري مختلط، اختلاط اجتماعي، محدود كردن استفاده تخصصي از زمين و دسترسي)، محله جديد سجاد بر اساس شاخص‌هاي فضاي مناسب براي خيابان و يك شبكه خياباني كارآمد، اختلاط اجتماعي و نيز دسترسي به خدمات در وضعيت مطلوب‌تري در مقايسه با محله قديم نوغان قرار دارد.

The United Nations Human Settlements Programme (UN-HABITAT) proposes a new approach to correcting the theory of sustainable urban planning. The purpose of this approach was to help create a lasting relationship between residents and urban space and increase the value of urban land. This approach is based on 5 principles, which are 3 key features of cities and sustainable neighborhoods; supports compactness, integrity and connectivity. Due to the importance of the concept of sustainability, especially at the local scale, this study pays a comparative comparison of measuring the sustainability of organic and planned neighborhoods by using the indicators introduced in the United Nations Human Settlements Programme with a case study of Sajad and Noghan neighborhoods in Mashhad. This research is a type of applied research, in terms of descriptive-analytical nature and in terms of quantitative and qualitative methods. In data collection, various methods of interview, observation and field survey have been used. The data have been introduced based on the analysis of quantitative indicators and descriptive-analytical maps. Findings show that based on sustainability indicators (suitable space for street, high density, mixed use, social mixing, limiting specialized land use and access), new neighborhood of Sajad based on indicators of suitable space for street and a street network efficient, social mixing and access to services are in a better position compared to the old neighborhood of Noghan.