جايگزين مجازات حبس براي زنان در نظام هاي عدالت كيفري ايران و كشورهاي غربي: با نگاهي به رويكرد فقه اسلامي

Alternative to Incarceration for Women in the Criminal Justice systems of Iran and Western Countries: With an Approach to Islamic Jurisprudence

استفاده از حبس به­ عنوان يك ضمانت اجراي مهم در برخورد با بزهكاري در سياست كيفري كشورهاي مختلف با موفقيت چنداني همراه نبوده و همين امر سبب گرايش مراجع تقنيني و قضايي به استفاده از جايگزين هاي آن شده است. چرايي و چگونگيِ تحديد حبس نسبت به زنان از مسائلي است كه ذهن انديشمندان و سياست گذاران را در سطوح ملي و بين الملل به خود معطوف داشته است. تحقيقات حكايت از ضرورت مضاعف به كارگيري جايگزين هاي حبس براي اين دسته از محكومان دارد زيرا شخصيت و رفتار ايشان غالباً خطر چنداني براي ديگران ندارد كه حبس آنها را مدلل سازد. افزون بر آن كه كيفر حبس نه تنها به بروز و شيوع بيماري هاي رواني و افزايش خودآزاري ميان آنها در محيط هاي زنداني مي انجامد كه اصولاً ساختاري مردانه داشته و در عمل نمي ­توانند چندان به بازپروري ايشان كمك كنند، بلكه حبس موجب تشديد خطر بزهكاري در ايشان و حتي فرزندان آن­ها، چه در محيط زندان و چه خارج از آن خواهد شد. از اين ­رو، در نوشتار حاضر كه به روش توصيفي تحليلي انجام يافته است، مشخص مي شود ظرفيت و تجربه نظام هاي كيفري چه در كشور ما و چه در غرب نشان داده كه جايگزين­ هايي مانند ضمانت اجراهاي خودتنظيمي، خدمات عام ­المنفعه و كيفرهاي مالي، چنانچه به طور دقيق و مناسب به كار گرفته شوند، مي توانند ضمن پيشگيري از تكرار جرم، از ايراد آسيب بيشتر به اين قشر مهم جامعه جلوگيري نمايند. نگاهي كه با رويكرد كمينه اسلام در رويارويي با مجازات حبس نيز كاملاً سازگار است.

Use of imprisonment as an important sanction in dealing with delinquency in the criminal policy of different countries has not been very successful and this has led to the tendency of legislative and judicial authorities to use its alternatives. Why and how to restrict imprisonment for women is one of the issues that has occupied the minds of thinkers and policymakers at the national and international levels. Research suggests a double necessity using alternatives to incarceration for this group of convicts because their personality and behavior often do not pose a significant danger to others to make their imprisonment necessary. In addition, the punishment of imprisonment not only causes the occurrence and spread of mental illnesses and increases self-harm among them in prison environments that are primarily male in nature, and in practice cannot help their rehabilitation, but also incarceration will increase the risk of delinquency in them and even their children, both inside and outside the prison. Therefore, in the present article which is done by a descriptive-analytical method, it would be clear that the capacity and experience of penal systems both in our country and in the West have shown that alternatives such as self-regulatory penalties, community services and financial penalties, if used accurately and appropriately, can prevent further harm to this important segment of society while preventing the recurrence of crime. A view that is quite consistent with the minimalist approach of Islam in dealing with imprisonment.