علم جامعه شناسي در ايران از منظر جامعه شناسان ايراني

Sociology in Iran from the perspective of Iranian sociologists

اين مقاله در چارچوب «جامعه‌شناسي جامعه شناسي»، به بررسي خودانتقادي هاي جامعه شناسان ايراني در مورد وضعيت علم جامعه شناسي در ايران اختصاص دارد. براي اين كار، با بهره گيري از ايدة مرتون، جامعه شناسي در ايران به مثابه يك «اجتماع علمي» شناسايي شده، همچنين داده‌هاي اين پژوهش با مراجعه به آراء و نظرات خودِ جامعه‌شناسان ايراني گردآوري شده است. در اين پژوهش از روش تحليل كيفي تلخيصي براي تحليل خودانتقادي هاي دروني متون استفاده مي‌شود. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه فقدان مساله‌محوري، پوزيتيويسم محوري، فقدان چارچوب نظري، عدم زيست انديشمندان در جامع ايراني و بي‌ارتباطي با جامعه مدني و قصور عاملان علوم اجتماعي از سوي جامعه شناسان ايراني به عنوان مشكلات اصلي اين علم در ايران معرفي شده است. همچنين برخي نبود استقلال و آزادي و غيربومي بودن را از ديگر مشكلات اين علم در ايران مي‌دانند. اين مقاله با رجوع به الگوي تحليلي ترنر در مورد وضع جامعه شناسي در آمريكا نشان مي دهد كه اين ويژگي ها به بعد هنجاري هرگونه فعاليت در اجتماع علمي جامعه شناسي در ايران بدل شد و عبور از اين شرايط هنجارين، نيازمند پيوند مجدد اجتماع علمي جامعه شناسي در ايران با نوع زيست خاصِ جامعه ايران و مشاركت در برنامه هاي اصلاح اجتماعي است.

In the framework of "Sociology of Sociology", this article is dedicated to the study of Iranian sociologists' self-criticism about the situation of sociology in Iran. To do this, using Merton's idea, sociology in Iran has been identified as a "scientific community", and the data of this study has been collected by referring to the views and opinions of Iranian sociologists. In this research, the method of summative qualitative analysis is used to analyze the internal self-criticism of the texts. The results show that the lack of problem-oriented, positivism-oriented, lack of theoretical framework, lack of biologists in Iran and irrelevant to civil society and the negligence of social scientists by Iranian sociologists have been introduced as the main problems of this science in Iran. . Some also consider the lack of independence, freedom and non-nativeness as other problems of this science in Iran. This article, referring to Turner's analytical model of the sociological situation in the United States, shows that these characteristics became the normative dimension of any activity in the sociological scientific community in Iran, and overcoming these normative conditions requires reconnection of the sociological scientific community. In Iran with a special kind of life of Iranian society and participation in social reform programs.