بررسي اثرات گردشگري بر توسعۀ سكونتگاه‌هاي روستايي مطالعه موردي: روستاهاي هدف گردشگري استان خراسان شمالي

Investigating the Effects of Tourism on the Development of Rural Settlements with a Structural Equation Modeling Approach (Study: Villages of North Khorasan Province)

گردشگري به­واسطۀ مزايا و منافع فراواني كه به همراه دارد امروزه از مهم­ترين اهرم­هاي توسعۀ اجتماعات محلي و روستايي است و توسعه و ترويج آن مورد توافق تمامي برنامه ­ريزان و سياست­گذاران توسعۀ روستايي است. چالش­هاي فزايندۀ جوامع روستايي، اهميت بالاي گردشگري در توسعه اجتماعات محلي و توانمندي بالاي روستاهاي هدف گردشگري در جذب گردشگران، سه عنصر كليدي براي توجه ويژه به برنامه­ريزي توسعۀ گردشگري در روستاهاي استان خراسان شمالي هستند. از اين­رو اين پژوهش كمي و كاربردي كه با روش توصيفي تحليلي و علي انجام گرفته است با هدف بررسي اثرات گردشگري بر اجتماعات محلي و توسعۀ روستايي انجام گرفته است. جامعۀ آماري پژوهش را همۀ سرپرستان خانوار هشت روستاي هدف گردشگري استان خراسان شمالي تشكيل مي­دهد كه در ميان آن­ها 383 نفر به عنوان نمونۀ آماري در نظر گرفته شده­اند. ابزار اصلي جمع­آوري داده­هاي مورد نياز، پرسشنامه­ بوده كه روايي و پايايي آن تأييد شده است و براي تجزيه و تحليل داده­ هاي گردآوري شده از نرم­­افزارهاي SPSS وAmos استفاده گرديده است. نتايج پژوهش نشان مي­دهد ميانگين نمرۀ اثرگذاري گردشگري بر جامعۀ محلي و ميزبان با مقدار 195/3 در سطح 99 درصد اطمينان معنادار بوده و بالاتر از سطح متوسط است؛ همچنين نتايج بررسي وضعيت توسعه روستايي در محدوده مطالعاتي نشان داد ميانگين محاسبه شده با مقدار 157/3، به صورت معناداري بالاتر از حد مبنا بوده است و سطح توسعۀ روستايي نيز بالاتر از حد متوسط ارزيابي شده است. نتايج مدل نهايي معادلات ساختاري برازش شده اثر گردشگري (متغير مستقل) بر توسعۀ روستايي (متغير وابسته) در روستاهاي هدف گردشگري استان خراسان شمالي نشان داد مدل مذكور در سطح 99% اطمينان معني‌دار است. در اين مدل مقدار اثر كل 0/535 بوده و در مجموع، گردشگري توانسته است حدود 29% واريانس توسعۀ روستايي در محدودۀ مطالعاتي را تبيين نمايد.

Tourism, through its many benefits and benefits, is one of the most important levers of development for local and rural communities today, and its development and promotion is agreed upon by all rural development planners and policymakers. The increasing challenges of rural communities, the high importance of tourism in the development of local communities, and the high ability of tourism target villages to attract tourists are three key elements of special attention to tourism development planning in the villages of North Khorasan Province. Therefore, the present quantitative and applied research, which has been done by descriptive-analytical and causal method, has been conducted to investigate the impacts of tourism on local communities and rural development. The statistical population of the study consists of all household heads of eight villages targeted for tourism in North Khorasan province among which 383 persons are considered as statistical sample. The main data gathering tool was a questionnaire whose validity and reliability was confirmed and SPSS and Amos software were used for data analysis. The results show that the mean score of tourism impact on the local community and the host with a value of 3.195 at 99% confidence level is higher than the average level. The results of the study of rural development status in the study area showed that the mean calculated with 3.157 was significantly higher than the baseline and the level of rural development was also above average. The results of the final model of structural equations modeled the effect of tourism (independent variable) on rural development (dependent variable) in tourism target villages of North Khorasan Province showed that the model is significant at 99% confidence level. In this model, the total impact amount was 0.535, and overall, tourism accounted for about 29% of the variance of rural development in the study area.