پيشگامي قطب الدين رازي در طرح نظريه ي اصالت وجود و اعتباريت ماهيت

Groundbreaking Views of Quṭb al-Din al-Razi’s on Theory of Originality of Existence and Mentally-Positedness of Quiddity

در باره پيشينه نظريه اصالت وجود، از اشخاص متعدد و مكتب‌هاي فكري متنوعي سخن به ميان آمده ولي هيچ سخني از قطب الدين رازي به ميان نيامده است، در حاليكه وي پيش از صدر المتألهين اين نظريه را مطرح كرده است. وي در كتاب «لوامع الأسرار في شرح مطالع الأنوار» بدون اينكه از اصطلاحات خاص اين نظريه استفاده كرده باشد تقريري خاص از آن ارائه مي‌دهد و در كتاب «المحاكمات بين شرحي الاشارات» تعابيري در تقرير و تبيين اصالت وجود دارد كه صدرالمتألهين بعينه از آن تعبيرات براي تقرير و تبيين اصالت وجود استفاده كرده است. بر اساس تقرير قطب الدين رازي از اصالت وجود، ماهيت حقيقتاً و بالذات بر واقعيت خارجي صدق مي-كند ولي به هيچ وجه ماهيت در خارج موجود نيست. تقرير خاص قطب الدين رازي از اصالت وجود، پس از حدود دو قرن در آثار صدرالمتألهين با اصطلاحاتي جديد و به نحوي جدّي‌تر به وجود آمد و باز پس از گذشت حدود سه قرن همين تقرير با برهاني جديد كه تصوير‌گر مدعاست و با بياني تحليلي‌تر در آثار مولي علي نوري و آقا علي مدرس تحقّق يافت. اين تقرير از نظريه اصالت وجود، در مقابل ساير تقريرهائي است كه در دوره معاصر از اين نظريه شكل گرفته است

Several thinkers from various thought schools have speculated on the history of the theory of originality of existence; however, none have mentioned Quṭb al-Din al-Razi while he raised this theory even before Mulla Sadra. In his book titled “Lavāme al-Asrār fi Sharh Matāle al-Anvār”, he presents a particular exposition of the theory without using technical terminology in the field. There are several expressions to approve and elaborate on originality of existence in another book of his titled “Al-Mohākemāt baina Sharhay al-Eshārāt” which are particularly utilized by Mullā Sadrā to approve and elaborate on his theory of originality of existence. According to Quṭb al-Din al-Rāzi’s exposition of the originality of existence, quiddity inherently and genuinely applies to external reality; yet, quiddity does not exist in the extern. His unique exposition of originality of existence emerged after two centuries, in a more serious form and with novel jargon in the works of Mulla Sadra, and three centuries later, was depicted and realized in the works of Mulla Ali Noori and Agha Ali Modares with newer arguments and further analytical expression. However, this exposition of the theory of originality is in contrast with the modern expositions developed recently.