پژوهشي بر جايگاه طبيعت در حس سرزندگي ساكنان در مجتمع‌هاي مسكوني

A Study on the Place of Nature in the Sense of Vitality of Residents in Residential Complexes

در چند دهه اخير با افزايش روند شهرنشيني و انبوه سازي مسكن در كشور، ايجاد فضاي طبيعي در شهرها كه از عوامل موثر در افزايش سرزندگي ساكنان مي باشد رنگ باخته است. بر اين اساس، هدف اين پژوهش بررسي جايگاه طبيعت بر سرزندگي ساكنان در مجتمع هاي مسكوني است. چهار مجتمع مسكوني اكباتان در تهران، پرديسان در قم، زيتون در اصفهان و مهرگان در قزوين به عنوان محدوده مطالعاتي انتخاب شدند. پژوهش به لحاظ هدف شناختي، روش انجام آن توصيفي - تحليلي و روش پژوهش تلفيقي از روش كيفي و كمي است. ابزار جمع آوري داده ها پرسش نامه و مشاهدات ميداني از محل؛ و روش تجزيه وتحليل داده ها، استفاده از مدل ANP است. پس از شاخص سازي بر اساس نتايج، سرزندگي در مجتمع مسكوني زيتون و اكباتان وضعيت بهتري نسبت به مجتمع مسكوني پرديسان و مهرگان دارد. در مولفه ها نيز، در مولفه كالبدي دو مجتمع اكباتان و زيتون، مولفه ادراكي دو مجتمع اكباتان و زيتون، مولفه اجتماعي مجتمع زيتون و در مولفه هاي بصري و عملكردي نيز اكباتان و مولفه زماني نيز دو مجتمع اكباتان و زيتون بهترين وضعيت را داشته اند. در راستاي بررسي شاخص طبيعت و تاثير آن بر سرزندگي مطالعات ميداني از طريق ساكنين با تدوين پرسشنامه انجام شد، بر اساس فرمول كوكران و جدول مورگان 384 پرسشنامه براي هر مجتمع تهيه، سپس شاخص هاي مورد بررسي مورد تحليل واقع شد خروجي تحليل بر اساس ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه شده است بر اين اساس به ترتيب اكباتان و زيتون، بر اساس ميزان فضاي سبز و رضايت ساكنين در وضعيت بهتري قرار داند.

In recent decades, with the increasing trend of urbanization and mass housing in the country, the creation of natural space in cities, which is one of the effective factors in increasing the vitality of residents has faded. Accordingly, the purpose of this study is to investigate the place of nature on the vitality of residents in residential complexes. Four residential complexes of Ekbatan in Tehran, Pardisan in Qom, Zaytoun in Isfahan and Mehregan in Qazvin were selected as the study areas. In terms of purpose, the research method is descriptive-analytical and the research method is a combination of qualitative and quantitative methods. Data collection tool: questionnaire and field observations; an‎d the method of data analysis is the use of ANP model. After indexing based on the results, vitality in Zaytoun and Ekbatan residential complex is better than Pardisan and Mehregan residential complex. In the components, in the physical component, the two complexes of Ekbatan and Zaytoun, the perceptual component of the two complexes of Ekbatan and Zaytoun, the social component of the complex of Olive, and in the visual and functional components, Ekbatan and the temporal component, the two complexes of Ekbatan and Zaytun are in the best condition. In order to study the nature index and its effect on the vitality, field studies were conducted by residents by compiling a questionnaire, based on Cochran's formula and Morgan table, 384 questionnaires were prepared for each complex, then the studied indicators were analyzed. Cronbach has calculated that Ekbatan and Olive, respectively, are in a better position based on the amount of green space and the satisfaction of the residents.