مباني و روش‌هاي ارزيابي خسارات ناشي از نقض قرارداد سرمايه‌گذاري ( با تكيه بر رويه ديوان هاي داوري ايكسيد و ديوان دعاوي ايران ـ آمريكا)

Principles and Methods of Assessing Damages Due to Breach of Investment Contract (Relying on ICSID Arbitration)

امروزه در حقوق بين الملل و نيز ديوان‌هاي داوري بين المللي حق سلب مالكيت از اموال سرمايه‌گذار خارجي، به عنوان يك حق مشروع براي دولت ميزبان سرمايه شناسايي شده است. در مواردي كه دولت ميزبان سرمايه، اقدام به سلب مالكيت از اموال سرمايه‌گذار خارجي مي‌نمايد، اين سوال مطرح مي‌شود كه بر چه مبنايي و با چه روش‌هايي مي بايست خسارات ناشي از نقض قراردادسرمايه‌گذاري توسط دولت ميزبان سرمايه، ارزيابي شود. تا كنون در دكترين حقوقي، پاسخ قاطعي به اين سوال داد نشده است. رويه‌ي ديوان‌هاي داوري بين المللي در اين خصوص متفاوت مي‌باشد. با تامل در آراي مختلفي كه در ديوان‌هاي داوري ايكسيد و نيز ديوان دعاوي ايران ـ آمريكا صادر نموده اند به نظر مي‌رسد مقبول‌ترين مبنا براي ارزيابي خسارات، توجه به قيمت بازاري كالا مي‌باشد. در عمل براي دست يافتن به اين قيمت، روش‌هاي مختلفي ارائه شده است كه مي‌توان اين روش‌ها را در سه روش، دسته بندي نمود، روش مقايسه‌اي، روش منفعت‌محور و روش نتيجه محور. در حقيقت بسته به مورد و نوع كالا، ديوان داوري، يكي از سه روش فوق را براي ارزيابي خسارات وارده به سرمايه‌گذار خارجي انتخاب مي كند.

Abstract: Today in international arbitration tribunals also in international law the right to expropriate foreign investor property has been recognized as a legitimate right for the host state. In cases where the host government expropriates the property of the foreign investor, the question arises as to the basis and in what manner the damages caused by the host government's breach of the investment contract should be assessed. So far, the legal doctrine has not given a definite answer to this question. The procedures of the International Arbitration Tribunals in this regard are different. Considering the various opinions given in the ICSID Arbitration Courts as well as the Iran-US Arbitration, the market price of the commodities seems to be the most acceptable basis for assessing damages. In practice, different methods have been proposed to achieve this price, which can be categorized into three methods, the comparative method, the profit-based method, and the result-oriented method. In fact, depending on the case and the type of goods, the Arbitration Tribunal chooses one of the three methods for assessing damages to a foreign investor.