مطالعه كتيبه هاي هخامنشي و ساساني با تاكيد انگيزه هاي ساخت كتيبه هاي پادشاهي و شرايط تاريخي آنان

Study on Achaemenid and Sasanian Inscriptions with Emphasis on the Motivation Make Royal Inscriptions and Their Historical Conditions

كتيبه‌هاي متعدد از دوران هخامنشي و ساساني باقي‌مانده است؛ علت اصلي و هدف شاهان در ساخت آن‌ها مورد توجه و پژوهش قرار نگرفته است. علت ايجاد اين كتيبه‌ها و صرف هزينه و وقت زياد جهت ساخت آنان چه بوده كه موجب شده است تا پادشاهان هخامنشي و ساساني ساخت آنان را لازم ديدند. پرسش اين پژوهش دربارۀ كاركرد و هدف از ساخت اين كتيبه‌ها است؛ چنين كتيبه‌هاي سلطنتي براي بزرگداشت پيروزي بوده‌اند يا اثري جهت قدرت‌نمايي يا ابزاري جهت اطلاع‌رساني بودند؟ ساخت چنين آثاري اهدافي بزرگ‌تر در نهان خود داشته‌اند كه علت اصلي ساخت كتيبه‌ها بوده است. هدف اين پژوهش اين است كه اين كتيبه‌ها نوعي ابزار جهت كسب و اعلان مشروعيت شاه بوده است يا خير؟ و در چه زمان ساخت آنان ضروري مي‌شده است. نگارندگان تلاش كرده‌اند با مطالعۀ كتيبه‌ها و شرايط زماني ساخت كتيبه‌ها پاسخي براي اين پرسش‌ها بيابند. در اين پژوهش نگارندگان كتيبه‌هاي دوران ساساني و هخامنشي را براساس متغيير هايي هم‌چون تعداد فراواني كتيبه، عوامل داخلي يا خارجي ارزيابي نمودند تا بتوان نيات و اهداف ساخت كتيبه‌ها را حدس زنند. بين شاهان داراي كتيبه و شاهان فاقد كتيبه و حوادث داخلي و خارجي و هم‌چنين ميزان فراواني كتيبه‌ها با ميزان مشكلات هم‌بستگي وجود دارد. از اين‌رو احتمالاً اين كتيبه‌ها ابزاري جهت ابلاغ مشروعيت، تأكيد بر لزوم فرمانبرداري و رفع شبهات درمورد قانوني بودن حكومتشان در بين مردم ساخته مي‌شدند. در كل، اين كتيبه‌ها به‌منظور كسب مشروعيت ساخته شده‌اند و در سه شرايط شاه ضرورت ساخت آن‌را حس مي‌كرده است؛ نخستين آن، ارتباط مستقيم بين شاهاني كه پس از بنيانگذار سلسله به ثبات و مشروعيت‌دهي مي‌پردازند. دوم، پادشاهان پيروز در نبردهاي بزرگ مي‌باشند؛ و نمونۀ سوم، پادشاهاني كه مشروعيت سياسي آنان مورد شك و ابهام قرار گرفته بود داراي بيشترين ومفصل‌ترين كتيبه‌ها هستند.

Ever since prehistoric areas, even during the hunters-gathers communities and developments to maintain order and security in his society. Such communities had to obey some individual to preserve balance and interactions both at inter social level of their own communities as well as the international level with other societies over the world. Such rulers (to be obeyed) were usually selected based on some rules and methods. Moreover, the privilege to reign was transmitted to their sons or handed over to some other people. Along with formation of governments and considerable increase of the rulers’ powers, which played the same role as the former rulers of small communities, as well as extension of their geographical area with more population of different cultures under their reign, the situation became more complicated. Gradually, there was more ambition even among the people close to kings to gain the reign and rule on societies. It was of extra ordinary significance for the kings to keep on their rules and realms, because any disability in controlling the population or foreign threats even in regional events would cause some doubts in the king’s qualification and might result in his assassination or deposition. Thus, the leaders of societies, in the course of time, even before the formation of governments, would take some measures to make peoples not only obey their rules and orders, but to defend their reign and substitutes against the internal and external enemies too. The leaders of different eras and various regional societies were of different nature, such as a priest, a martial expert, a charismatic person or an intelligent professional one.