مطالعه تطبيقي كشورهاي توسعه يافته در نگهداري ذخاير اضطراري كالا و ارائه پيشنهاداتي براي ايران

Comparative Study of Experiences of Developed Countries in Maintaining Emergency Reserves and Devising Solutions for Iran

يكي از مهم‌ترين وظايف دولت‌ها، حصول اطمينان از برآورده شدن نيازهاي اساسي جوامع به مواد غذايي و نيازهاي بخش‌هاي توليدي و خدماتي حياتي به اقلام كالايي مهم در شرايط وقوع بحران است. در كشورهاي توسعه‌يافته‌ اروپا، آمريكاي شمالي و اقيانوسيه، سه نوع رويكرد قالب در اين زمينه مشاهده است. در رويكرد اول، نيازهاي مزبور با استفاده از ذخاير اضطراري نگهداري شده براي انواع اقلام غذايي و غيرغذايي مهم برطرف مي‌شوند. اما در دو رويكرد ديگر بدون نگهداري ذخاير، از سازوكارهاي متفاوتي براي تأمين نيازهاي كشورها بهره مي‌گيرند. در رويكرد دوم، دولت‌هاي مركزي يا بر همكاري نهادها و دولت‌هاي محلي در زمان بحران اتكا مي‌كنند و يا قوانين به دولت‌ها اجازه مي‌دهد تحت شرايط خاصي مستقيما در زمان بحران اقدام به خريد مواد غذايي مورد نياز نموده و بعدا هزينه آن را به طرف‌هاي مربوطه بپردازند. در رويكرد سوم، دولت‌ها صرفا بر سازوكارهاي بازار آزاد اتكا كرده و تنها در صورت ضرورت اقدام به مداخله مي‌كنند. با توجه به اجراي سياست نگهداري ذخاير راهبردي كالاهاي اساسي و اقلام دارويي و پزشكي در ايران، پژوهش حاضر به بررسي تجربيات آن دسته از كشورهاي توسعه‌يافته كه از سياست مشابهي بهره مي‌گيرند، مي‌پردازد. در اين راستا، پس از تبيين و تحليل سازوكارهاي مديريت و نگهداري ذخاير اضطراري در پنج كشور فنلاند، آلمان، جمهوري چك، اسلووني و ايالات متحده، پيشنهاداتي براي بهبود اجراي سياست‌هاي نگهداري ذخاير راهبردي در كشور ارائه شده است.

One of the most important responsibilities of any government is to ensure that the basic food requirements of the population and the requirements of critical service sectors to the key materials and products are met during crises. In developed countries of Europe, North America and Oceania, three main approaches exist for this purpose. The first approach is maintaining emergency reserves of important food and non-food commodities or products. In the two other approaches, no such reserves are maintained. In the second approach, in critical conditions government relies on coordination among authorities and local authorities, or it may directly acquire the required goods from the market and compensates later. Finally, the third approach is to rely on free market mechanisms and taking actions only if necessary. Since Iran maintains strategic reserves for staple foods, medicine and medial equipment's, this study is focused on examining the experiences of the developed countries that have adopted similar approaches. In this regard, the storage and management mechanisms of emergency reserves in Finland, Germany, Czech Republic, Slovenia and United States are studied and analyzed, and then policy recommendations are devised for improving the relevant policies in Iran.