عوامل مرتبط با رفتار مصرف محيط‌زيستي پايدار روستاييان (مطالعه‌اي در بخش ماهيدشت كرمانشاه)

Factors Related to Villagers' Sustainable Environmental Consumption Behavior (A study in Mahidasht section of Kermanshah)

اهميت محيط­زيست و حفاظت از آن از جمله مسائل مهم در تمام نقاط جهان به‌حساب مي­آيد. با آشكار شدن نتايج مخرب مصرف­گرايي بر محيط­زيست، مقوله پايداري مطرح شد. مصرف سبز ابزار مهمي براي تغيير به سمت توليد و مصرف پايدار محيط­زيستي به شمار مي­رود. بر همين اساس، هدف اصلي اين پژوهش، بررسي عوامل مرتبط با رفتار مصرف محيط­زيستي پايدار روستاييان مي­باشد. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل تمامي سرپرستان خانوارهاي روستايي در بخش ماهيدشت در شهرستان كرمانشاه بود كه بر اساس سرشماري آمار و نفوس مسكن (2016)، تعداد آن­ها 4637 نفر است. بر اساس فرمول بارتلت و همكاران (2001)، 310 نفر از خانوارهاي روستايي منطقه مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه­گيري دومرحله‌اي انتخاب شد. ابزار گردآوري داده­ها پرسشنامه بود كه روايي محتوايي آن با نظرات پانلي از كارشناسان تأييد شد. براي تعيين پايايي ابزار تحقيق پيش­آزمون انجام گرفت كه مقدار آلفاي كرونباخ محاسبه‌شده براي مقياس­ه اي اصلي پرسشنامه در حد مناسب (در دامنه بين 0/85 تا 0/91) بود. يافته­هاي بخش توصيفي حاكي از آن بود كه 82/6 درصد از پاسخگويان اقدامات مرتبط با رفتارهاي مصرف محيط­زيستي پايدار را در حد متوسط و 17/1، درﺻﺪ ﻧﯿﺰ در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدادﻧﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﮕﺮش، ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺼﯿﻼت، ﻣﯿﺰان ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ اراﺿﯽ، ﻣﯿﺰان درآﻣﺪ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ و ﻣﯿﺰان ﺷﺮﮐﺖ در دورهﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺼﺮف ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺘﯽ ﭘﺎﯾﺪار روﺳﺘﺎﯾﯿﺎن راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد داﺷﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺠﺎم رﻓﺘﺎر ﻣﺼﺮف ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺘﯽ ﭘﺎﯾﺪار از ﺳﻮي روﺳﺘﺎﯾﯿﺎن ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺟﻨﺲ آنﻫﺎ ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﯽدار وﺟﻮد داﺷﺖ.

The importance of the environment and its protection is one of the most critical issues worldwide. The issue of sustainability was raised as the destructive environmental effects of consumerism were revealed. Green consumption is an important means of change towards production and environmentally sustainable consumption. Accordingly, the current study primarily was aimed to investigating the factors related to villagers' sustainable environmental consumption behavior. The statistical population of the study was included all heads of rural households in Mahidasht district in Kermanshah city, which according to the Housing Statistics and Population Census (2016), their number is 4637 people. Considering the formula of Bartlett et al. (2001), a sample of 310 rural households in the study area were selected using a two-stage sampling method. The data were collected using a questionnaire whose content validity was confirmed by a panel of experts. A pre-test was conducted to determine the reliability of the research tool, leading to appropriate Cronbach’s alpha values for the main scales (ranging from 0.85 to 0.91). According to descriptive results, 82.6% and 17.1% of the respondents showed behaviors related to sustainable consumption at moderate and low levels, respectively. The results of correlation analysis showed a positive and significant relationship between the variables of attitude, educational level, land ownership, annual income, and participation in training courses on the environmental issues and villagers' sustainable consumption behavior. Also, the results indicated a significant difference between the villagers' sustainable consumption behavior in terms of their sex.