مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - روشي جديد براي تخمين تروايي در مخازن كربناته با استفاده از اشكال منحني توزيع T 2ابزار NMRو خوشه بندي داده ها

چكيده فارسي :

ساده‌ترين روش براي تخمين تراوايي استفاده از روابط بين تخلخل و تروايي است، اما عمدتا اين روش حتي در مخزن مورد آزمايش، دقت پاييني دارد. براي اين كار لازم است از ديگر داده‌هاي پتروفيزيكي در معادله‌ي مورد اشاره استفاده كرد تا بتوان ناهمگن1 بودن سنگ را به نوعي كنترل كرد. با توجه به اينكه تراوايي با مشخصات حفره و دانه و اشباع آب كاهش‌نيافتني همبسته مي‌شود، لذا از مهم‌ترين پارامترهايي كه مي‌توان در تعيين تراوايي از آن استفاده كرد توزيع اندازه‌ي حفره و خوشه‌بندي سنگ مخزن است. مدل‌هاي تراوايي متعددي بر مبناي خروجي دستگا‌ه‌هاي NMR معرفي شده است. مشهورترين آنها دو مدل سيال آزاد (تيمور‌ـ‌كوتز) و ميانگين T2 (Schlumberger Doll Research, SDR) هستند. در اين مدل‌ها لازم است كه بر مبناي آزمايشات آناليز مغزه ضرايب مربوطه به دست آمده و براي هر مخزن، معادله با ضرايب مربوط به خود استفاده شود. از آنجا كه در اين مدل‌ها فرض بر اين است كه ارتباط منطقي بين تخلخل و اندازه‌ي گلويي حفره وجود دارد، لذا اين معادلات در ماسه‌سنگ‌ها به دليل نظم دانه‌ها از دقت خوبي برخوردار بوده اما در سنگ‌هاي كربناته به دليل وجود طبيعت دياژنزي پيچيده و عوامل رسوبي كه ممكن است در يك ناحيه از سنگ، چند نوع تخلخل متفاوت وجود داشته باشد، معادلات بالا از دقت خوبي برخوردار نباشند. در اين تحقيق روش جديدي تحت عنوان مدلPNK معرفي شده است. اين روش بر مبناي استفاده از منحني اشكال (features) توزيع T2 ابزار NMR و خوشه‌بندي دادهها ميباشد. مزيت اين مدل اين است كه تمامي تغييرات در افق هر عمق را علاوه بر تغييرات در طول حد فاصل ستون چاه (و مخزن) حفاري شده را بر مبناي تغيير شكل منحنيNMR در نظر خواهد گرفت. در اين چاه حد فاصل 2900-2248.8متر حفار به همراه 486 نمونه مغزه در اين حد فاصل مورد بررسي قرار گرفت. پس از انجام خوشه‌بندي به روش پيش گفته در هر خوشه، معادله‌ي مربوط به خود استخراج و نهايتا دو منحني تراوايي مجزا بر حسب معادلات SDR و تيمور‌ـ‌كوتز براي كل حد فاصل به دست آمد. اين منحني‌ها با هم مقايسه و مشاهده شد با استفاده از اين روش دقت تخمين تراوايي در مخازن كربناته هتروژن افزايش مييابد.