نقد مكتبي داستان كوتاه مستأجر بر مبناي ويژگي هاي رئاليسم و ناتوراليسم

Analysis of the Tenant Short Story Based on the Characteristics of Realism and Naturalism

فيروزه گل‌سرخي در نخستين مجموعه داستان خود به نام من يك سايه‌ام بيشتر به مضامين اجتماعي و روابط آدم‌ها در اجتماع و جبر محتوم پرداخته است. يكي از داستان‌هاي برجسته‌ي اين مجموعه مستأجر است. در اين داستان به دليل بيان مضامين اجتماعي با نگاه منتقدانه و جامعه‌شناختي، مؤلفه‌هاي رئاليستي و ناتوراليستي به موازات هم حضور يافته‌اند. گل‌سرخي به عنوان نويسنده‌ي رئاليستي، مشكلات اجتماعي را در قالب ادبيّات داستاني بيان مي‌كند تا راه حلي براي آن بيابد. مهم‌ترين ويژگي‌هاي رئاليستي كه در داستان مستأجر جلوه يافته‌اند عبارت‌اند از: توجّه به واقعيت‌هاي عيني، توصيف و تشريح جزئيات، تيپ‌سازي و واقعي بودن شخصيّت‌ها، توجّه به اجتماع معاصر. گل‌سرخي به روايت واقع‌گرايانه بسنده نمي‌كند و بي‌باكانه زشتي‌ها را توصيف كرده، به شـرح منتقدانه‌ي برخي از سنن حاكم بر جامعه مي‌پردازد. او در طرح داستان حوادثي را تعبيه مي‌كند كه باعث بحران‌هاي آني مي‌شوند و فجايع جبـران‌ناپذيري به بار مي‌آورند. اين امر باعث مي‌شود كه مؤلفه‌هاي ناتوراليستي نيز در داستان حضور يابند و آن را از يك اثر صرفاً رئاليستي به سمت اثري رئاليستي- ناتوراليستي سوق دهد. مهم-ترين مؤلفه‌هاي ناتوراليستي‌اي كه فرصت حضور مي‌يابند، عبارت‌اند از: تأثير محيط، زشت‌نگاري و شكستن حرمت كاذب كلمات، ضديّت با قراردادهاي اخلاقي و مذهبي، فشار لحظه، و پايان فاجعه‌آميز. اين پژوهش با استفاده از شيوه‌ي تحليلي-توصيفي و گردآوري داده‌ها از طريق مطالعات كتابخانه‌اي مؤلفه‌هاي رئاليستي_ناتوراليستي موجود در داستان مستأجر با ديدي انتقادي بررسي گرديده است.

Firouzeh Golsorkhi in her first collection of stories called I Am a Shadow focuses more on social concepts and human relationships in society and inevitable determinism. The title of one of the highlights stories in this series is the Tenant. In this story, due to the expression of social themes with a critical and sociological point of view have appeared realist and naturalistic components in parallel. Golsorkhi as realist writer expresses social problems in the form of fiction to find a solution for it. The most crucial realistic features that appear in the story of the Tenant are attention to objective facts, description and explanation of details, characterization and normalness and realism of characters, notice to contemporary society. Golsorkhi does not confine with a realistic narrative and audaciously described ugliness and critically describes some of the traditions that govern society. She embeds events into the story plan that cause immediate crises and result irreparable catastrophes. This fact allows Naturalistic elements to be present in the story and change it from a pure realist work to a realist-naturalist type. The most basic Naturalistic components that are possible they attend are the influence of the environment, to portray ugliness and the breaking of the false sanctity of words, the violation of moral and religious conventions, the pressure of the moment, and the catastrophic end. In this research, the descriptive-analytical method has been used and data collection was done through library studies. Finally, the realist-naturalistic components of the Tenant's story have critically investigated.