عنوان مقاله :
بدن زنان در تصاوير كتاب‌هاي درسي پس از انقلاب: بازنمايي و سياست
عنوان به زبان ديگر :
no title
پديد آورندگان :
جعفري، علي دانشگاه تهران - دانشكده علوم اجتماعي، تهران، ايران
كليدواژه :
بازنمايي , بدن زنانه , تصوير , جنسيت , رؤيت‌پذيري , گفتمان سياسي
چكيده فارسي :
نظام آموزشي ايران براي تربيت انسان مطلوب خود رويكردي جنسيتي و عمدتا مبتني بر گفتمان مسلط مردانه در پيش گرفته است. اين رويكرد، تقابل‌هاي دوگانه را در نحوه بازنمايي جنسيتي كاملا طبيعي و بحق نشان داده است. نظام آموزشي از رهگذر برنامه درسي، به دنبال هژموني هويتي به لحاظ اجتماعي برساخته از زنانگي بوده كه از مهمترين ويژگي‌هاي آن، بدن زنانه است. نظر به اهميت روزافزون تصوير در فرايند بازنمايي، معناسازي و هويت‌بخشي، توجه اين مقاله به تصاوير كتاب‌هاي درسي معطوف شده است.
با تكيه بر روش پژوهش و گفتمان فوكو، نظريه و مفهوم بازنمايي هال، نظريه گفتمان لاكلائو و موف، رويكرد و مطالعات جنسيت و نحوه روئيت‌پذيري، در اين مقاله سعي شده تا بازنمايي بدن زنانه را در كتاب‌هاي درسي بعد از انقلاب در ارتباط با گفتمان‌هاي مسلط اين چهار دهه دنبال كنيم. كوشش اين مقاله بر اين بوده تا نظام‌هاي بازنمايي بدن زنانه در دوره‌هاي گفتماني بعد از انقلاب را نقد و تفسير كند. و به اين پرسش پاسخ دهد كه چه نظام روئيت‌پذيري، بدن زنانه را در اين دوره‌ها نمايندگي و بازنمايي مي‌كرده تا از طريق آن نماينده و عامل مطلوب خود را تصوير و ارائه كرده باشد.
بر اساس يافته‌هاي اين مقاله، در منظومه بازنمايي صورت گرفته از بدن زنانه در تصاوير كتاب‌هاي درسي، با نظام «رؤيت‌پذيري» چندلايه تبعيض‌آميزي روبرو هستيم؛ از جمله بخش عمده اي از زنان و دختراني كه از نظر پوشش، انتخابي متفاوت از پوشش مطلوب دارند، حذف شده‌اند. از سوي ديگر اين نظام عمدتا تابع گفتمان مسلط جذابيت جنسي بوده، بدن‌هايي با پوست روشن، كشيده و لاغر، صورت‌‌هاي زيبا، بيني‌هاي كوچك و سربالا را نمايندگي مي‌كند كه با واقعيت جامعه فاصله دارد.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
پژوهش هاي انسان شناسي ايران
