«زيباشناسي موج‌نوي سينماي ايران» واكاوي دسته‌بندي‌هاي سبكي و زيباشناسانه موج‌نوي سينماي ايران و ارتباط با ادبيات و هنر نوگراي ايران

"Aesthetics of the new wave of Iranian cinema" Analysis of Stylistic and Aesthetic Categories of the New Wave of Iranian Cinema and its Relationship with Modern Iranian Literature and Art

طرح مفاهيم نو و نيز قالب‌هاي بيان تازه در سينماي ايران در دهه‌هاي 1330 تا 1350 در ارتباط با طرح نوگرايي در ادبيات و هنر نوگراي ايران در همين دهه‌ها بود. به‌عبارت‌ديگر جريان موج‌نوي سينماي ايران به‌عنوان بخشي از روند نوگرايي فرهنگي در جامعه ايران و ذيل هنر نوگراي ايران قابل ‌مطالعه و تحليل است. يكي از راه‌هاي بررسي اين ارتباط مطالعه پيرامون مشابهت‌هاي زيباشناسانه و سبكي در موج‌نوي سينماي ايران و در گونه‌هاي ادبي و هنري نوگراي ايران معاصر است. گرچه در بسياري موارد جريان موج‌نوي سينماي ايران به‌لحاظ زيباشناسانه مكتبي يكپارچه انگاشته شده است اما اين جريان شيوه‌هاي سبكي و زيباشناسانه گوناگوني را پوشش مي‌دهد. دسته‌بندي‌هاي گوناگون سبكي از فيلم‌سازان براساس بستر فرهنگي و اجتماعي رشد فيلم‌ساز، خواستگاه طبقاتي و ميزان تحصيلات و تأثير جريان‌هاي فرهنگي و ادبي دوران در اين جريان قابل‌اعمال است. اين نوشتار نخست به واكاوي گرايش‌هاي زيباشناسانه رايج در جريان اصلي و جريان پيشگامان موج‌نو در سال‌هاي 1357-1337 مي‌پردازد. در ادامه ارتباط اين گرايش‌ها را با دسته‌بندي‌هاي گوناگون زيباشناسانه در جريان نوگرايي در هنر و ادبيات و شعر معاصر ايران بررسي مي‌كند. نوشتار با نگاهي تاريخي تحليلي ارتباط ميان تقسيم‌بندي زيباشناسانه و سبكي در جريان موج‌نوي سينماي ايران و تأثير آن از دسته‌بندي‌هاي رايج زيباشناسانه در جريان‌هاي ادبي هنري نوگراي ايران در دهه‌هاي 1350- 1330 را بررسي مي‌كند و به بحث و نتيجه‌گيري مي‌پردازد. با توجه به تحليل تاريخي و رويكرد توصيفي به‌كار رفته روش تحقيق اين نوشتار را مي‌توان توصيفي تحليلي با رويكرد تاريخي و جامعه‌شناسانه دانست.

The new wave of Iranian cinema was emerged from the growth of modernity and modernization of Iran and the world from the 1950s to the1970s. This current can be studied and analyzed as part of the modernization process in Iranian culture and art and under modern Iranian contemporary art. One way to study this relationship is to study the aesthetic and stylistic similarities between the new wave of Iranian cinema and the modern literary and artistic genres of contemporary Iran. The new wave of Iranian cinema covers a variety of stylistic and aesthetic practices. Various stylistic categories of filmmakers in this process can be applied based on the cultural and social context of the filmmaker's growth, social class, level of education, and the influence of cultural and literary currents of the time. This article first examines the common aesthetic tendencies in the mainstream and the pioneers of the new wave in the years (1959-1979). Then an analytical historical perspective examines the relationship between aesthetic and stylistic divisions in the new wave and its impact on the common aesthetic categories in modern Iranian literary and artistic currents from the decade (1950-1970) and discusses and concludes. According to the historical analysis and descriptive approach used in this paper, the research method of this paper can be considered as an analytical descriptive with a historical and sociological approach.