كليدواژه :
سنن الهي , سنت تغيير , نعمت و نقمت , آيه 11 سوره رعد , مفسران فريقين
چكيده فارسي :
آيه 11 سوره رعد، آشكارا درباره سنت تغيير بحث كرده و اهميت ويژه آن، ازاين‌جهت است كه سرنوشت انسان بر مبناي اراده شخصي خويش در مسير سعادت يا شقاوت را بيان مي‌كند. پژوهش پيش رو، نشان مي‌دهد كه مفسران فريقين، دو رويكرد درباره اين نوع تغيير مطرح كرده‌اند: يكي رويكرد اعمّي كه مراد از «ما» ي موصوله در «ما بقوم» را اعم از «نعمت» و «نقمت» گرفته‌اند. هدف از نگارش اين مقاله اثبات همين رويكرد است. دوم رويكرد «اختصاصي» مانند ديدگاه علامه طباطبايي كه «ما» ي موصوله را به نعمت اختصاص داده‌اند.
در اين پژوهش، ديدگاه دوم با روش توصيفي-تحليلي نقد شده و اين نتايج به اثبات رسيده است. نگاه جامع به همه آيات قرآن، خلاف ديدگاه علامه طباطبايي را اثبات مي‌كند؛ مبني بر اين‌كه مراد از «ما بقوم» در آيه محل بحث، اعم از نعمت‌ها و نقمت‌هاست. در «سنت تغيير» مراد از تغيير، تغييرات دروني و واقعي انسان‌هاست كه هر فردي مي‌تواند از طريق پاك‌سازي روح و نفس خويش و توبه نصوح، اين تغيير وضعيت را در خود ايجاد نمايد.
چكيده لاتين :
(Q. 13:11) introduces taghyīr (change) as a divine tradition. Indeed, it has specific importance due to its connection with human destiny, which is based on the individual free will to take the path of felicity or fall into the chasm of misery. The present article demonstrates that the Qur’anic exegetes of two major Islamic sects, namely Sunni and Shi’a, have suggested two approaches concerning this type of change. In the first approach, that the present article is seeking to prove, what the relating pronoun "mā" implies in the Qur’anic phrase “mā bi qawmin” can include both blessing and cursing. However, there is another approach that dedicates the mentioned "mā" exclusively to blessings and, for example, has been adopted by Muḥammad-Ḥusayn Ṭabāṭabāʾī, the
famous Shi’i scholar and exegete. In this research, the second one has been criticized through a descriptive-analytical method. Additionally, it is emphasized that the change meant by the Qur’an is an inner and real transition, not an apparent and external one. Moreover, such a change may be reached through the purification of the human soul. It seems proper to suggest as well that all divine traditions, especially the tradition of change that has the main role in human destiny, are regarded as one of the significant factors in the training of men.
