بررسي رابطه عليت ميان رشد اقتصادي و شمول مالي: كاربردي از روش عليت بوت‌استرپ

Investigating the Causality between Economic Growth and Financial Inclusion: An Application of Bootstrap Panel Granger Causality Test

يكي از مواردي كه در چند سال اخير مورد توجه نهادهاي مالي، سياست‌گذاران و پژوهش‌گران در سطح جهان قرار گرفته، موضوع شمول مالي مي ­باشد. اين امر ناشي از نقش و جايگاه مهمي است كه شمول مالي مي‌تواند در رشد اقتصادي، كاهش فقر و نابرابري و بهبود رفاه جوامع ايفا كند. از اين رو در اين مطالعه رابطه علّيت ميان دو متغير رشد اقتصادي و شمول مالي مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور در گام نخست، شاخص مورد نياز براي شمول مالي با استفاده از روش شاخص‌سازي چند بُعدي بر مبناي حداكثر اطلاعات موجود طي دوره زماني 2018-2004 و براي كشورهاي عضو اكو محاسبه گرديده و سپس با استفاده آزمون عليت گرنجر بوت‌استرپ، موضوع مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان مي‌دهد كه در ايران رابطه‌اي دو سويه ميان رشد اقتصادي و شمول مالي برقرار است. در آذربايجان، جهت علّيت از سمت رشد اقتصادي به شمول مالي است در حالي كه در كشورهاي افغانستان، قزاقستان و تركيه شمول مالي علت رشد اقتصادي است.

One of the issues that has attracted the attention of financial institutions, policymakers and researchers worldwide in recent years is the issue of financial inclusion. This is due to the vital role that financial inclusion can play in boosting economic growth, reducing poverty and inequality and improving the welfare of communities. Therefore, in this study, the causal relationship between economic growth and financial inclusion was examined. For this purpose, in the first step, the required index for financial inclusion is calculated using the multidimensional index for the ECO Countries over the period 2004-2018. then utilizing the Bootstrap Granger causality test, the issue was examined. The results show that in Iran, there is a two-way relationship between economic growth and financial inclusion. In Azerbaijan, the cause of economic growth is financial inclusion while in Afghanistan, Kazakhstan and Turkey, financial inclusion is the cause of economic growth