بيانيه گام دوم انقلاب: مباني نظري و شاخص هاي «جامعه اسلامي» در انديشه سياسي آيت الله خامنه اي

Statement of the second step of the revolution: Theoretical foundations and indicators of "Islamic society" in Ayatollah Khamenei's political thought

رهبر معظم انقلاب در 22 بهمن 1397 از بيانيه گام دوم انقلاب اسلامي رونمايي و از آن به عنوان سندي براي تمدن سازي اسلامي ياد كردند. يكي از مقدمات شكل گيري اين تمدن اسلامي عبور از مرحله جامعه اسلامي است. مفهوم شناسي جامعه اسلامي و فهم مباني نظري آن از دو جهت اهميت دارد: اولا اينكه اين مفهوم، يكي از وجوه تمايز و تشخصِ اين جامعه با ساير جوامع است. ثانيا در مراحل پنج گانه رسيدن به تمدن اسلامي كه از سوي آيت الله خامنه اي ترسيم شده، جامعه اسلامي به عنوان چهارمين موقف از مواقف تمدن سازي، از اهميت بالايي برخوردار است. پرسش بنيادين پژوهش حاضر اين است كه مهم ترين مولفه هايِ مبناييِ تاثير گذار بر تلقي آيت الله خامنه اي از جامعه اسلامي كدام اند و نحوه ي اين تاثيرگذاري چگونه است؟ براي فهم اين تلقي خاص و نيز كشف جايگاه جامعه اسلامي در منظومه فكري ايشان، لازم است بنيادهاي پيشينيِ جامعه اسلامي در نگاه معظم له فهم شود. فرضيه اين نوشتار اين است كه مباني پيشينيِ انديشه اي آيت الله خامنه اي، تاثير تعيين كننده اي بر تلقي و نوع نگاه ايشان به جامعه اسلامي دارد. يافته هاي مقاله كه بر اساس رهيافت تفسيري و روش تحليل كيفي به دست آمده؛ نشان مي دهد كه بنيادهاي نظري «هستي شناسي اسلامي»، »معرفت شناسي اسلامي» و «انسان شناسي اسلامي»، تاثير خاصي بر شاخص هاي جامعه اسلامي در نگرش آيت الله خامنه اي دارند.

The concept of Islamic society and its theoretical foundations in this article are important in at least from two dimensions: First, this concept is one of the ways to differentiate it from other societies (such as liberal society, communist society, or even non-Islamic religious communities). Secondly, in the five stages of attaining Islamic civilization (Islamic Revolution, Islamic system, Islamic State, Islamic society and Islamic civilization) depicted by Ayatollah Ali Khamenei, Islamic society as the fourth stage of civilization is very important. The main question of the present study is what are the most important fundamental factors influencing Ayatollah Ali Khamenei's view of Islamic society and How does this affect it? In order to understand this particular notion and to discover the position of Islamic society in Khamenei's intellectual system, it is necessary to understand the a priori foundations of Islamic society in his views. The hypothesis of this paper is that Ayatollah Ali Khamenei's a priori thoughts foundations have a decisive impact on his perception and attitude towards Islamic society. The findings of this study – have gained by descriptive-analytical methods- show that the four fundamental concepts of "Tawhid (monotheism)", "Velayat (guardianship)", "Islamic ontology" and "Islamic anthropology" have a particular effect on the formation of the position of Islamic society in Ayatollah Khamenei's attitude.