مطالعه ميزان انطباق پيايندهاي فارسي زبان با الگوي مفهومي پرس‌اُاُ (نمونه موردي: پيايندهاي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي)

Studying the Adaptability of Persian Serials to PRESSoo Model (Case Study: Serials of Library and Information Science)

هدف: الگوي پرس‌اُاُ جديدترين الگوي ايفلاست كه براي توصيف بهتر پيايندها ايجاد شد. پژوهش حاضر در راستاي شناسايي ميزان انطباق پيايندهاي فارسي زبان با الگوي پرس‌اُاُ انجام شد. روش‌شناسي: اين پژوهش از نظر هدف كاربردي است و با استفاده از رويكرد ارزيابانه انجام شده است. جامعه پژوهش را 90 پيايند رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي موجود در نرم‌افزار رسا تشكيل داده است. به منظور انجام پژوهش از جداول تطبيقي الگوي پرس‌اُاُ با فيلدهاي مارك استفاده شد. در نهايت از اين جدول براي شناسايي انطباق پيشينه‌هاي پيايندهاي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي استفاده شد. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد فيلدهايي كه در پيشينه‌هاي پيايندهاي فارسي استفاده شده با 5 رده پرس‌اُاُ در ارتباط هستند. با توجه به صفات و تغييراتي كه در پيشينه‌ پيايندهاي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي مشاهده شد از بين رده‌هاي پرس‌اُاُ Z1، Z5، Z6 ،Z11 و Z12 بايد در مدل‌سازي پيايندهاي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي مورد استفاده قرار گيرند. همچنين از ميان 46 صفت پرس‌اُاُ، 18 صفت در پيشينه‌هاي مورد بررسي يافت شد. كه با 5 رده Z1، Z5، Z6، Z11 و Z12 در ارتباط هستند. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج پژوهش انطباق مطلوبي بين الگوي پرس‌اُاُ و پيشينه‌هاي پيايندهاي رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسي مشاهده نشد. مشكلاتي از قبيل عدم توجه به فهرست‌نويسي درست پيايندها، استفاده از قواعد مسطح انگلوامريكن، مشكلات نرم‌افزاري موجود در رسا به دليل تبديل از نسخه قبلي نرم‌افزار كتابخانه ملي به نرم‌افزار فعلي از دلايل اين انطباق پايين هستند.

Objective: PRESSoo is a conceptual model for describing serial works. This conceptual model is a formal ontology intended to capture and represent the underlying semantics of bibliographic information about continuing resources. In this research, the feasibility of implementing the PRESSoo model in organizing Persian serials has been studied. The purpose of this study was to identify the degree of adaptation between Persian Bibliographic Records with PRESSoo model. Methodology: The present study is an applied research which is carried out by evaluation method. The population of this study was 90 Persian serials of the Knowledge and Information Science in the National Library and Archives of Iran. In order to collect the required data, 2 adaptive table utilized to analyze the adaptation between Persian Serials with the PRESSoo conceptual model. The first table has been prepared by using PRESSoo classes and data elements of ISSN manual. The other adaptive table has been based on the UNIMARC fields and PRESSoo classes and Properties. The gathered data was analyzed using the excel 2016 software. Findings: The results of this study showed that the, fields used in the Persian serials’ records are related to different classes of PRESSoo model. According to the characteristics and changes observed in the Persian serials’ records of the information science and science serials, among the different classes of PRESSoo Z1, Z5, Z6, Z11 and Z12 should be used in modeling Persian Serials. On the other hand, 18 properties of PRESSoo model out of 46 properties are important in Organizing Persian serials. The results of this study showed that, in the studied records, adaptation between the IRANMARC fields of the RASA software, with 5 classes and 18 properties of PRESSoo were observed. Conclusion: The results of this study showed that the Persian Serials in the National Library and Archives of Iran have low adaptation with the conceptual models. The reasons of this low adaptation are: lack of commitment to the Anglo-American Cataloguing Rules 2, software problems and inattention to essential UNIMARC fields. Likewise, the results of this study revealed that, although there is a sufficient adaptation between IRANMARC fields and PRESSoo conceptual model, but due to the lack of attention to UNIMARC fields in RASA, and the standards like Angelo-American, software problems in Iran, appropriate compatibility between IRANMARC fields and PRESSoo classes was not observed in the studied records. In order to correctly use the conceptual models, it is necessary to use more UNIMARC fields depending on the users' needs.