كليدواژه :
ضرب‌المثل اجتماعي , فرهنگ عامه , جرم‌شناسي , منطقۀ كاشان
چكيده فارسي :
كاشان مانند ديگر شهر‌‌ها در كنار عوامل مطالعاتي نظير عوامل جغرافيايي، جمعيتي، ديني و گردشگري، از فرهنگي عامه نيز برخوردار است كه بخشي از آن، ضرب‌المثل‌هاي رايج در ميان مردم اين شهر است. ضرب‌المثل‌‌ها، جملاتي كوتاه، ساده و در عين حال حاوي مضاميني هستند كه اغلب با حوزه‌‌‌هاي مطالعاتي علوم مختلف در ارتباط بوده و بر افكار و اعمال افراد تأثير گذاشته و لازم است تا پژوهشگران در عرصه‌هاي گوناگون به مطالعۀ آن‌ها بپردازند. سعي نگارندگان در پژوهش حاضر، آن است تا از منظر جرم‌شناسي و با روش توصيفي‌تحليلي به بررسي كمي‌ـ محتوايي تمام ضرب‌المثل‌هاي رايج در كاشان بر اساس مجموعه كتاب‌هاي نگاشته‌شده در اين زمينه بپردازند و به اين پرسش پاسخ دهند كه بازتاب تئوري‌هاي جرم‌شناسي علت‌شناسي و پيشگيري از جرم، به‌ترتيب در ضرب‌المثل‌هاي رايج در اين شهر كدام‌اند؛ زيرا ضرب‌المثل‌هاي رايج در اين شهر، از نظر محتوايي بسيار غني هستند و از يك طرف معرف علل ارتكاب جرم هستند و از سويي ديگر، راهكار‌هاي پيشگيري از جرم را به مردمان خويش ارائه مي‌دهند. بررسي‌ها نشان داد به‌طور كلي در محاورات مردم كاشان، 56 ضرب‌المثل رايج در حيطۀ جرم‌شناسي وجود دارد كه از اين ميان، حدود 22 ضرب‌المثل، بيانگر سه حوزۀ روان‌شناسي، زيست‌شناسي و جامعه‌شناسي جنايي هستند كه هريك از منظري خاص، به مطالعۀ پديدۀ جرم و علل پيدايش آن پرداخته‌اند. جامعه‌شناسي جنايي در قالب پنج نظريۀ آنومي، يادگيري اجتماعي، بوم‌شناسي، برچسب و فشار، از بيشترين فراواني برخوردار است؛ از ميان اين پنج نظريه نيز، نظريۀ يادگيري اجتماعي بيشترين فراواني را دارد و حدود 34 ضرب‌المثل در حيطۀ راهكار‌هاي پيشگيرانه از جرم بوده و بازتاب اقسام پيشگيري غيركيفري، يعني پيشگيري اجتماعي و پيشگيري وضعي از جرم‌اند كه پيشگيري اجتماعي، فراواني بالايي دارد.
چكيده لاتين :
Kashan, like other cities, in addition to geographical, demographic, and religious features has a popular culture, a part of which is proverbs. Proverbs are short, simple, yet meaningful sayings that are often related to the various fields of study which affect people's thoughts and actions. Thus they seem necessary for to be studied from various perspectives. In this research, an attempt has been made to examine those proverbs with criminological themes from a qualitative-content method. Proverbs in this city are very rich in content; for example, they identify the causes of crime and they offer strategies for crime prevention as well. Studies have shown that in general, in the conversations of Kashani people, there are 62 proverbs related to the field of criminology, of which about 27 proverbs belong to the three fields of psychology, biology, and criminal sociology, each of which has a specific perspective. The study of the phenomenon of crime and its causes have shown that criminal sociology in the form of 5 theories-- of anomie, social learning, ecology, label, and pressure-- has the highest frequency. Among these five theories, the theory of social learning is the most frequent one. 35 Proverbs are in the field of crime prevention strategies and reflect the types of non-criminal prevention-- i.e., social prevention and crime prevention--in which social prevention has a high frequency.
