كليدواژه :
نوشتار زنانه , فمينيسمِ پساساختارنگر , جنس , جنسيت , مادربودن
چكيده فارسي :
با اوج‌گرفتن جنبش‌هاي فمينيستي در نيمۀ دوم سدۀ بيستم، بسياري از نظريه‌پردازان ادبيات به بررسي امكان و چگونگي زنانه‌نويسي پرداختند. يكي از آنان اِلِن سيكسو، متفكر فرانسوي، است كه با طرح‌كردن نظريۀ «نوشتار زنانه» در جستار كلاسيك «خندۀ مدوسا» بحث‌هاي فراواني در محافل فرهنگي غربي برانگيخت. در ايران نيز پژوهش‌گران بسياري به موضوع نوشتار زنانه پرداخته و آن را از منظر ادبي و اخلاقي-اجتماعي واكاويده‌اند. بااين‌حال، به دلايلي، ازجمله نبود ترجمۀ كاملي از مقالۀ «خندۀ مدوسا»، در پژوهش‌هاي فارسي گاه خوانش‌هايي مغالطه‌آميز، ايدئولوژيك، و نادقيق از نظريۀ سيكسو عرضه شده‌است. هدف جستار حاضر بررسي نقادانۀ يكي از پژوهش‌هاي فارسيِ پرخواننده در اين زمينه، آسيب‌شناسيِ كليشه‌هاي مطرح‌شده دربارۀ نظريۀ نوشتار زنانه در آن‌گونه پژوهش‌ها، و ابهام‌زدايي از اين نظريه در چارچوب فمينيسمِ پساساختارنگر و با استناد به جستار خود سيكسو است. پرسش پژوهش حاضر اين است كه نظريۀ نوشتار زنانه در پژوهش‌هاي نظريِ فارسي چگونه دريافت شده و آن دريافت‌ها تا چه اندازه دقيق و مستند بوده‌اند. در پاسخ به اين پرسش، ابتدا درون‌مايه‌هاي اصلي جستار «خندۀ مدوسا» به‌اختصار شرح داده مي‌شوند؛ سپس پژوهش‌هاي نظري فارسي با توجه به درون‌مايه‌هاي برشمرده بررسي و نقد مي‌شوند. مقالۀ حاضر نشان مي‌دهد كه برخلاف تصورهاي رايج در بعضي پژوهش‌هاي فارسي، نوشتار زنانه نه منحصر به آثار نويسندگان مؤنث است و نه اساساً نافي ارزش‌هاي اخلاقي و نهادهاي اجتماعي مانند ازدواج، باردارشدن، و مادربودن.
چكيده لاتين :
As feminist movements gained momentum in the second half of the twentieth century, many literary theorists set out to address the possibility and quality of feminine writing. One of them was Hélène Cixous, the French critic who introduced the theory of écriture féminine in her classic paper “The Laugh of the Medusa,” causing a lot of controversy in Western academic circles. In Iran, too, many researchers have dealt with écriture féminine to analyze it from literary and socio-moral perspectives. Nonetheless, for certain reasons, including the absence of a complete Persian translation of “The Laugh of the Medusa,” many studies conducted by Iranian researchers suffer from ideologically-laden or inaccurate readings of Cixous’s theory. The present study launches a critical examination of one of the most frequently read Persian articles on écriture féminine to identify certain established stereotypes in related theoretical Persian studies. The paper, then, attempts to resolve the ambiguities about écriture féminine within the context of Poststructuralist Feminism and by citing Cixous’s own words. Thus, the questions tackled by the present study are how écriture féminine has been received in theoretical Persian studies and whether these receptions have been accurate. In so doing, the study first provides a brief explanation of the main themes of Cixous’s paper and, then, the selected theoretical Persian studies are critiqued. The findings demonstrate that, contrary to conventional suppositions, not only is écriture féminine not limited to the writings of female authors, but it does not necessarily reject any such socio-moral institutions as marriage, pregnancy, and motherhood, either.
