تحليل دو جزء شاكله‌ي شناخت در نظر ارسطو بر اساس دو معناي آرخِه (ἀρχή)

Analysis of Aristotle’s two parts of knowledge schema based on two senses of Arche (ἀρχή)

ارسطو در سرآغازِ آثار مختلفش به شاكله‌ي كلي شناخت به مثابه سير طبيعي و ضروري شناختن اشاره مي‌كند. اين سير، حركتي است ذهني از آنچه براي ما شناخته‌تر و پيشين‌ترست تا آنچه بر حسب خودِ موضوع و به نحو مطلق شناخته‌تر و پيشين‌ترست. بيان اين طريق در دانش‌هاي گوناگون به نحوي يكسان، نشانگرِ نگرش عامِ ارسطو به شاكله كلي شناخت است از اين رو تأمل در آن مي‌تواند تصورِ وي را از سرشت شناخت روشن‌تر كند. براي تبيينِ تصور ارسطو از اين ساختار، اجزاي آن و ارتباط آنها با هم مي‌توان از مفهومِ هم‌بسته با شناخت يعني آرخه استفاده كرد زيرا در نگاه وي شناختن، آغازيدنِ راهي به سوي كشفِ سرآغازها و مباديِ موضوع شناخت است. بدين سبب مقاله حاضر تلاشي است براي فهمي روشنتر از شاكله شناخت و دو جزء آن بر اساس تحليل دو دلالت آرخه در ارتباط با سير شناخت. از ميان معاني گوناگون آرخه، دو دلالتِ آن يعني آغازِ ما و مبدأ شئ متناظر با دو جزء سيرِ شناخت يعني شناخته‌تر براي ما و شناخته‌تر به نحو مطلق است. آغازِ ما، پيش‌شناختِ ما از موضوع است كه براي ما شناخته‌ترست و با آن سيرِ شناختن ممكن مي‌شود و مبدأ شئ، انتهاي سير است كه دريافت آن به شناختي بر حسب خود شئ و به نحو مطلق مي‌انجامد و با آن شناخت به ضرورت مي‌رسد.

At the beginning of his several works, Aristotle outlines briefly universal schema of knowledge as a natural and universal mental way which starts from what is clearer, prior and more knowable to us and leads to a knowledge which is clearer, prior and more knowable naturally and absolutely. For the generality of this structure, it would be a possibility to understand Aristotle’s attitude to the general structure of knowledge. Among several concepts in Aristotle, Arche (ἀρχή) could explain this structure because he believes knowing is beginning a way towards the principles of the object. Thus present article is an attempt to explain the knowledge schema and its two parts based on the analysis of two senses of Arche in the way of the knowing. From several senses of the Arche, two meaning i.e. our beginning and the object principle are in correspondence with two parts of knowledge i.e. more knowable to us and more knowable absolutely. Beginning of us is our pre-existence knowledge of the object which is more familiar to us and make possible the way of knowing and the principle of the object is the final point in the way of knowing which is more familiar simpliciter and necessitates knowledge.