طرح كلي دين از نظر علامه محمدتقي مصباح يزدي

Outline of Religion in Muhammadtaqi MisbaH Yazdi viewpoint

در اين نوشته درصدد تحقيق اين مسئله هستيم كه آيا در آثار آيت الله محمدتقي مصباح از طرح كلي دين بحث شده است يا خير؟ و اين كه در آثارشان به اين عنوان تصريح كردند يا از كنار هم قرار دادن جملات شان چنين استفاده اي مي شود؟ و آيا بيان شان در اين موضوع يكي است و يا متعدد مي باشد؟ و در فرض اختلاف هر كدام از آنها چه تفاوت و اشتراكي با بقيه موارد دارند؟ شايد بتوان گفت كه اگرچه ايشان به عنوان «طرح كلي دين» در آثارشان تصريح نكردند، اما از مجموع عبارات شان استفاده مي شود كه درصدد بحث از طرح كلي دين بوده اند و آن را عبارت از نظامي هماهنگ و به هم پيوسته و براساس محور واحد مي دانند. ايشان در چهار اثر از آثار خود با رويكردهاي متفاوت به اين مسيله پرداخته اند، بنابراين از مجموع مباحث ايشان مي توان اين گونه نتيجه گرفت كه: بين اجزاء اين طرح كلي بايد هماهنگي و ارتباط و به هم پيوستگي بوده و محور در ميان همه اجزاء بايد امر واحدي باشد و رابطه اجزاء هم بايد طولي بوده و ارتباط منطقي و ترتبي بين آنها وجود داشته باشد. طرح بايد الله محور باشد نه انسان محور كه بوي اومانيستي دارد. محتواي قرآن از نظر ايشان همان محتواي دين بوده و فرقي ندارند. محور دعوت انبياء؟ع؟ به عنوان يك طرح كلي ايمان است و لذا لازم است كشف اين محور مستند به دين باشد. در نوشته حاضر جمع آوري داده ها به صورت كتابخانه اي بوده و تحقيق به گونه توصيفي تحليلي انجام شده است، بنابراين در مواردي صرفا آراء ايشان نقل و تبيين شده و در پاره اي موارد نقد و بررسي مطالب هم انجام شده است.

In this article, we are trying to investigate whether the outline of religion has been discussed in the works of Mohammadtaghi Mesbah or not and that he specified this title in his works, or can this title be inferred only by putting his sentences together? an‎d are his statements on this subject the same or multiple? an‎d assuming the differences in the statements, what are the differences and commonalities with the others? It may be said that although he did not specify it as a "outline of religion" in his works, it is inferred from all his expressions that he has discussed the outline of religion and considered it as a coherent , interconnected system based on a principal axis. He has dealt with this issue in 4 of his works with different approaches; Therefore, from all his discussions, it can be concluded that there should be coordination, connection and interconnection between the components of this outline, and the axis among all the components should be one thing, and the relationship between the components should be longitudinal and relationship between them should be logical and hierarchical. This plan should be God-centered, not human-centered, which has a humanistic smell. This plan should be God-centered, not human-centered, which has a humanistic smell. According to him, the content of religion is the same as the text of the Qur'an and the axis of the invitation of the prophets (peace be upon them) or the outline of religion is faith, and therefore its discovery must be documented in religion. In the present article, data collection has been done in a library method and the research has been done in a descriptive-analytical one, so in some cases only his opinions have been quoted and explained, and in some cases the content has been reviewed and criticized.