بررسي الگوي پراكنش مكاني- زماني و ساختار ژنتيكي Amblygaster sirm (Walbaum, 1792) در خليج فارس و درياي عمان (سواحل استان‌هاي هرمزگان و بوشهر)

Survey of spatial-temporal distribution pattern and genetic structure of Amblygaster sirm (Walbaum, 1792) in Persian Gulf and Oman Sea (Coast of the Hormozgan and Busher Provinces)

ساردين ماهيان نقش كليدي در حلقه­ اوليه زنجيره توليد در دريا دارند و برداشت ناآگاهانه از آنها سبب ايجاد آسيب­هاي جبران­ناپذيري به اكوسيستم دريا مي­گردد. همچنين انجام مطالعات ژنتيكي مي­تواند به حفظ تنوع زيستي كمك نموده و در جهت سياست حفاظت از ذخاير گام برداشت. در اين تحقيق پويايي جمعيت ماهي ساردين Amblygaster sirm و حداكثر محصول پايدار بررسي و محاسبه گرديد و در نهايت با كمك نشان گرهاي ژنتيكي به ارزيابي تنوع ژنتيكي آن پرداخته شد. اين مطالعه در خليج‌فارس و درياي عمان (سواحل استان هرمزگان و بوشهر) در محدوده بندرلنگه تا بندر جاسك انجام گرفت. در اين تحقيق تعداد 1046 ماهي سيرم در طي دوره صيد 1394-1393 بصورت ماهانه صيد گرديد. نتايج نشان داد كه الگوي رشد ماهي سيرم آلومتريك منفي بوده و حداكثر طول چنگالي ماهي به 29/11 سانتي­متر با ضريب رشد 4/1 محاسبه گرديد. مرگ و ميرطبيعي ماهي سيرم بالا بوده (3/2 بر سال) و نرخ بهره­برداري 49/0، ميانگين بيوماس 4/33 تن، مقدار بيوماس كل ماهي به حدود 3/43 تن و ميزان MSY (حداكثر محصول پايدار) معادل حدود 3/41 تن محاسبه گرديد. نتايج ژنتيكي نشان داد كه نمونه­ هاي سيرم منطقه دلوار (بوشهر) كاملاً جدا از ساير نمونه ­هاي مناطق ديگر قرار گرفته است. نمونه­ هاي دو ايستگاه بستانه و گرزه شباهت بيشتري به يكديگر داشته و نمونه­ هاي ايستگاه دلوار با فاصله بيشتري از آنها قرار گرفته است. در مجموع، به دليل مرگ و مير طبيعي بالاي ماهي سيرم، بنظر مي­رسد ميزان صيد اين ماهيان در وضعيت مناسب قرار دارد.

Fish sardines play a key role in the primary chain of production in the sea, and unknowing harvesting of them causes irreparable damage to the marine ecosystem. Also, genetic studies can help preserve biodiversity and take steps to protect the reserves. In this research, the population dynamic of the Amblygaster sirm and it,s the maximum sustainable yield (MSY) were surveyed and calculated and finally, genetic markers were used to evaluate its genetic diversity. This study was conducted in the Persian Gulf and the Oman Sea (Hormozgan and Busher Provinces) in Bandar-e-Lengeh to the Jask ports. Sampling was carried out monthly during 2014-2015. The results showed that fish has negative almeteric growth pattern and infinity fork length was 11.29, and growth coefficient of 1.4/year, natural mortality was high (M=2.3 ind/year) and exploitation rate was 0.49, biomass and MSY were evaluated 43.3 and 41.3 tons. The genetic results showed that samples of A.sirm in the Delvar area (Bushehr) were completely isolated from other samples of other areas. Samples of the Bostane and Garze stations are more similar to each other, and samples of the Delvar station are far more than them. In general, due to the high natural mortality of A.sirm, it seems that the fish catch ration is in suitable situation.