پديد آورندگان :
ميرزايي ارجنكي، يحيي دانشگاه شهيد چمران اهواز - دانشكده علوم زمين - گروه زمين شناسي , مزرعه اصل، سرور شركت مهندسين مشاور بهكارآب اهواز , كريمي وردنجاني، حسين شركت مهندسين مشاور آب آتي پژوه شيراز
كليدواژه :
آبخوان كارستي , پارامترهاي هيدروشيميايي , تحليل سلسله مراتبي , تحليل مؤلفه اصلي
چكيده فارسي :
منابع آب سفره‌هاي كارستي يكي از مهم‌ترين منابع آب شيرين و در برخي مناطق تنها منابع آب در دسترس مي‌باشند. اين منابع با چالش‌‌‌هاي اساسي ازجمله كاهش كيفيت و آلودگي مواجه مي‌باشند. شهر ايذه در جنوب‌غربي ايران به دليل عدم دسترسي به جريان‌هاي آب سطحي به‌شدت به منابع آب كارستي وابسته است. به راين اساس، براي تأمين بخشي از آب آشاميدني شهر و روستاهاي اطراف آن، پنج حلقه چاه آب در پلانژ تاقديس كمردراز حفر شد. در حين حفاري در منطقه اتابكي دو حلقه چاه بانفوذ گاز H2S روبرو شدند و EC در اين چاه‌ها در حين حفاري افزايش يافت. جهت بررسي علل تغييرات كيفي در اين منطقه، پارامترهاي شيميايي منابع آب منطقه در 4 مرحله و در دو فصل بهار و تابستان 1396-1397 اندازه‌گيري شد. جهت تمايز منابع شوري و اختلاط منابع آب با شورابه از نسبت يون‌هايNa/Cl ، Br/Cl و I/Cl استفاده گرديد. شاخص كل كربن آلي (TOC) نيز براي بررسي نفوذ هيدروكربورها در آب استفاده شد. در اين تحقيق از تجزيه‌وتحليل آماري ازجملهPCA و AHC جهت بررسي دقيق‌تر عوامل مؤثر در تغييرات كيفي منطقه بهره گرفته شد. بر اساس تحليل آماري در منطقه دو عامل انحلال كاني‌هاي كربناته، تبخيري و نفوذ شورابه‌ها توأمان كيفيت منابع آب زيرزميني منطقه را به‌ويژه در بخش غربي پلانژ تاقديس كمردراز تحت تأثير قرار داده‌اند. نتايج آناليز TOC و نسبت‌هاي Na/Cl، Br/Cl و I/Cl اختلاط آب با شورابه‌هاي نفتي و نفوذ مواد هيدروكربوري را در منطقه نشان داد.
چكيده لاتين :
Karstic aquifers are one of the most important freshwater resources, and in some areas, they are the only available water resources. These resources have significant challenges, including reduced quality and increased pollution. Izeh city in the southwest of Iran intensively depends on karstic water resources due to lack of access to surface water streams. Accordingly, five water wells were drilled to supply part of the city's and surrounding villages' drinking water in the Kamarderaz anticline plunge. During the drilling in the Atabaki area, two wells encountered H2S gas penetration and increased Ec during drilling, making the wells cumbering. The chemical parameters of water resources were measured to investigate the causes of qualitative changes in 4 states during two seasons in spring and summer over 2017-2018. Na /Cl, Br /Cl, I /Cl ion ratios, and Total Organic Carbon Index (TOC) was used to differentiate salinity sources, water sources mixing with brine, and the infiltration of hydrocarbons into water. In this study, statistical analysis, including PCA and AHC, was used to more accurately investigate the factors affecting the qualitative changes in the region. According to the statistical analysis in the area, two factors of carbonate mineral dissolution, evaporation and brine infiltration, have simultaneously affected the water quality, especially in the western part of the plunge anticline. TOC analysis and Na /Cl, Br /Cl, and I /Cl ratios illustrated the mixing of water and oil brines and infiltration of hydrocarbons.
