نقد و بررسي نظريه ادعاي مهدويت شاه اسماعيل اول صفوي

Critique of the theory of Mahdaviat claim of Shah Ismail I Safavid

در آستانه ظهور صفويان افكار غاليانه گسترش زيادي يافته بودند. به موازات اين شرايط، انتشار اخبار آخرالزماني مبني بر وقوع يك رستاخيز شيعي، زمينه را براي ادعاهاي مهدوي مساعد مي ساخت. با به قدرت رسيدن صفويان به نظر مي رسد در بخش موعودگرايي، گفتمان شيعي به يك ثبات قابل قبول رسيده و كمتر مهدي دروغيني پا به عرصه نهاد. اما در اين بين، نظريه اي مطرح شده كه خود موسس سلسله صفوي را به عنوان مدعي مهدويت معرفي مي كند. اين پژوهش با استفاده از داده هاي كتابخانه اي اين موضوع را مورد بررسي بيشتري قرار داده و سعي خواهد داشت در مورد اصل وجود يا عدم وجود چنين ادعايي از سوي شاه اسماعيل و چرايي مطرح شدن اين نظريه توسط محققان به نتيجه برسد. به نظر مي رسد صادركنندگان اين نظريه، صفويه شناسان غربي باشند كه از روي عدم شناخت كافي نسبت به مذهب تشيع، تصوف و ظرافت هاي موجود در اشعار و ادبيات فارسي و تركي در اين زمينه ابراز عقيده كرده اند.

On the eve of the rise of the Safavids, extremist ideas had spread widely. In parallel, the publication of apocalyptic news of a Shiite resurrection paved the way for Mahdavi claims. . With the rise of the Safavids to power, it seems that in the area of promising, the Shiite discourse has reached an acceptable stability and less false Mehdi has entered the arena. But in the meantime, a theory has been proposed that introduces the founder of the Safavid dynasty as a claimant of Mahdaviat. This study, using library data, will further investigate this issue and will try to conclude on the principle of the existence or non-existence of such a claim by Shah Ismail and why this theory was proposed by researchers. The issuers of this theory seem to be Western Safavids who have expressed their opinion in this field due to lack of sufficient knowledge about Shiism, Sufism and the subtleties in Persian and Turkish poetry and literature.