چگونگي زمينه سازي غيبت در مكاتبات امام حسن عسكري ( ع )

Grounding for the Absence of Imam Mahdi in the letters of Imam Hassan Askari (pbuh)

يكي از مهم ترين مسايل تاريخ اسلام، بررسي اقدامات زمينه ساز ايمه اطهار ع براي آگاهي مردم از غيبت حضرت مهدي عج و پذيرش اين مسيله است. بديهي است كه ايمه سامرا به ويژه امام حسن عسكري ع درخصوص اين مسيله، نقش به سزايي داشته و تحليل اقدامات ايشان براساس نصوصي كه از آن حضرت باقي مانده است، اقدامي مهم و شايسته است. مسيله اصلي اين پژوهش آن است كه امام حسن عسكري ع براي تبيين مسيله غيبت و زمينه سازي آن در جامعه اسلامي از چه روش هايي استفاده كرده و چه نوع اقداماتي انجام داده اند. به همين منظور در اين پژوهش با استفاده از روش تحليل محتوا به عنوان يكي از بهترين روش هاي تحقيق ميان رشته اي براي متن پژوهي، به تحليل روايات و مكاتبات باقي مانده از آن حضرت پرداخته و تلاش شده است تا به واسطه تجزيه و تحليل كمي و كيفي و توصيفي اين متون، ابتدا به دركي جامع از ساختار آنها دست يافته و در نهايت كاركرد اين متون براي تبيين مسيله غيبت حضرت مهدي عج و زمينه سازي آن را كشف و تبيين نماييم. آنچه ضرورت اين گونه پژوهش ها را نشان مي دهد، توجه به نقش تربيتي ايمه اطهار ع در جامعه اسلامي و اهميت متن پژوهي احاديث به عنوان يكي از مهم ترين منابع ديني جهت شناخت ابعاد مختلف فرهنگي و اجتماعي حوادث تاريخي است.

One of the most important issues in the history of Islam has been to study the actions of Shiite Imams to make people aware of the absence of Imam Mahdi and to accept this issue. Imams living in Samarra, especially Imam Hassan Askari (pbuh), had an important role in this issue. It is important to examine the actions of these individuals based on the texts that remain. The main issue of this research is that Imam Hassan Askari (pbuh) has used what methods to explain the issue of the absence of Imam Mahdi and lay the groundwork for it in the Islamic society? an‎d what kind of actions have they taken? For this purpose, in this research, using the content analysis method as one of the best interdisciplinary research methods for text research, the narrations and letters of that Imam have been analyzed. In this article, an attempt has been made to obtain a comprehensive understanding of their structure through quantitative, qualitative and descriptive analysis, and finally to discover and explain the function of these texts to explain the issue of the absence of Imam Mahdi (pbuh). What shows the necessity of such researches is paying attention to the educational role of Shiite Imams (pbuh) in the Islamic society and the importance of textual study of hadiths as one of the most important religious sources for recognizing different cultural and social dimensions of historical events.