مقايسه اثربخشي مداخله‌هاي خودتنظيمي رفتار توجهي با خودتنظيمي رفتار انگيزشي بر كاهش علايم اختلال نارسايي توجه/ بيش‌فعالي (ADHD)

Comparison of the Effectiveness of Attentive Behavior Self-Regulation Interventions with Motivational Behavior Self-Regulation Training on Attention Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD)

هدف: يكي از اختلال‌هاي شايع دوران كودكي، اختلال بيش‌فعالي- نارسايي توجه است كه مي‌تواند ناشي از كمبود خودتنظيمي باشد. از‌اين‌‌‌رو، پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي مداخله‌هاي خودتنظيمي رفتار توجهي با خودتنظيمي رفتار انگيزشي بر كاهش علايم اختلال نارسايي توجه/ بيش‌‌‌فعالي دانش‌‌‌آموزان مقطع ابتدايي انجام شد. روش: پژوهش حاضر آزمايشي از نوع پيش‌‌‌آزمون- پس‌‌‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري، شامل كليه كودكان 7 تا 12 ساله مبتلا به نارسايي توجه و بيش‌‌فعالي بود كه در سال تحصيلي 99-1398 به مراكز مشاوره و روان‌‌شناسي منطقه 5 تهران مراجعه كرده و تحت درمان دارويي ريتالين قرار داشتند. نخست به‌وسيله سياهه علايم مرضي كودكان (CSI-4) غربالگري شدند. سپس 45 نفر از دانش‌‌‌آموزاني كه بيش‌ترين تراز ADHD را داشتند، به تصادف انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمايش و يك گروه گواه) به‌‌‌طور تصادفي جايگزين شدند. داده‌‌‌هاي به‌‌‌دست‌آمده نيز با روش تحليل كواريانس چند‌متغيره و آزمون تعقيبي بن‌‌‌فروني تحليل شدند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه دو گروه آزمايش نسبت به گروه گواه افزايش معناداري را در پس‌‌‌آزمون داشته‌اند (p<0.001). علاوه بر اين نتايج نشان داد كه بين ميانگين ADHD گروه مداخله‌‌‌هاي خودتنظيمي رفتار توجهي با ميانگين ADHD گروه خودتنظيمي رفتار انگيزشي تفاوت معناداري وجود ندارد. به‌‌‌عبارت‌ديگر تأثير دو روش درماني در كاهش نارسايي توجه و بيش‌‌‌فعالي يكسان است (p<0.001). نتيجه‌گيري: بر‌اساس نتايج حاصل مي‌‌‌توان نتيجه گرفت آموزش فرايندهاي خودتنظيمي رفتار انگيزشي و رفتار توجهي مي‌توانند بر كاهش علايم اختلال نارسايي توجه/ بيش‌‌‌فعالي در اين كودكان كمك قابل توجهي كنند(p<0.01).

Objective: One of the most common childhood disorders is Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), which can be caused by a lack of selfregulation. Therefore, the present study aimed to compare the effectiveness of self-regulatory behavioral interventions with self-regulatory motivational behavior on reducing the ADHD symptoms in elementary school students. Method: The present study was a pretest-posttest experiment with a control group. The statistical population included all children aged 7 to 12 years old with attention deficit hyperactivity disorder that referred to counseling and psychology centers in Tehran's District 5 in the academic year 2019-2020 and were receiving Ritalin medication. First, they were screened by the Pediatric Symptom Inventory (CSI-4). Then, 45 students with the highest level of ADHD were randomly selected and assigned to three groups (two experimental groups and one control group). Data were analyzed by multivariate analysis of covariance and Bonferroni posthoc test. Results: The results showed that the two experimental groups had a significant increase in post-test compared to the control group (p<0.001). In addition, there was no significant difference between the mean of ADHD group of self-regulatory behavioral interventions and the mean of ADHD group of selfregulatory motivational behavior. In other words, the effect of the two treatments in reducing ADHD is the same (p<0.01). Conclusion: Based on the results, it can be concluded that training in motivational and behavioral self-regulatory processes can significantly help reduce the symptoms of ADHD in these children (p<0.01).