كاركردشناسي فرهنگي- ارتباطي مساجد دانشگاهي؛ مورد مطالعه مساجد دانشگاه‌هاي تهران، تربيت مدرس و شريف

Cultural-Communication Functionology of University Mosques; Case study of Tehran University, Tarbiat Modares and Sharif mosques

هدف اصلي اين تحقيق شناسايي كاركردهاي فرهنگي- ارتباطي مساجد دانشگاهي مي­ باشد. مسجد از نهادها و كانون­هاي اصلي فرهنگي و اجتماعي جامعه است. دانشگاه نيز با توجه به نوع مخاطب خاص خود كه قشرهاي هيات علمي، دانشجو و كاركنان و نخبگان علمي و فرهنگي جامعه را شامل مي­شود، از نهادهاي تاثيرگذار بر جامعه و مردم بوده كه مي­تواند زمينه ­ساز بسياري از تحولات كشور باشد. بنابراين طرح­ريزي، تدوين و اجراي شايسته­ي برنامه ­هاي فرهنگي در اين نهاد مهم (مسجد دانشگاه) ضروري و سودمند به نظرمي­ آيد. براي انجام اين پژوهش با روش تحقيق كيفي و تحليل مضمون و انجام نمونه­ گيري هدفمند، مصاحبه­­ هايي با متوليان امر در سه مسجد دانشگاه تهران، تربيت­ مدرس و شريف، با رويكرد كاركردهاي ارتباطي و فرهنگي مسجد، صورت پذيرفته؛ و جزييات برنامه­هاي فرهنگي و ارتباطي مسجد دانشگاهي در جدول نكات كليدي بارگذاري شده ­اند. با بررسي صد مورد نكات كليدي و درنظر گرفتن همسان بودن برخي مفاهيم و مقوله ­هاي اصلي، مضامين پايه استخراج شده ­اند. با بررسي مشابهت اين مضامين و اعمال هم­پوشاني بين آنها، هشت مورد مضامين سازمان­دهنده كه در واقع همان كاركردهاي فرهنگي- ارتباطي مسجد دانشگاهي بوده، احصا گرديده است.در پايان، كاركردهاي ويژه فرهنگي- ارتباطي مسجد دانشگاهي با رويكردهاي آموزشي، روشنگري، فرهنگ ­سازي، تبليغي، خدمت­رساني، اطلاع ­رساني،‌ ارتباط با مخاطب و ارشادي، بررسي و شناسايي شده ­اند.

The main purpose of this study is to identify the cultural-communication functions of university mosques. The mosque is one of the main cultural and social institutions and centers of society. Due to its special type of audience, which includes faculty, students, staff and scientific and cultural elites of the society, the university is one of the influential institutions on society and people that can be the basis for many developments in the country. Therefore, proper planning, compilation and implementation of cultural programs in this important institution (University Mosque) seems necessary and useful. To conduct this research with qualitative research method and content analysis and purposeful sampling, interviews were conducted with the trustees of the three mosques of the University of Tehran, Tarbiat Modares and Sharif, with the approach of communication and cultural functions of the mosque; an‎d the details of the cultural and communication programs of the University Mosque are uploaded in the table of key points. By examining one hundred key points and considering the similarity of some of the main concepts and categories, the basic themes have been extracted. Examining the similarity of these themes and the overlap between them, eight cases of organizing themes, which were in fact the cultural-communication functions of the university mosque, have been identified.Finally, the special cultural-communication functions of the university mosque with educational, enlightenment, culture-building, propaganda, service, information, communication with the audience and guidance have been studied and identified.