طراحي الگوي توسعه فرهنگ ديني با تأكيد بر گروه‌هاي مرجع

Designing a Model for the Development of Religious Culture with an Emphasis on Reference Groups

شناخت نظام‌مند و جامع ابعاد و مؤلفه‌هاي فرهنگ ديني به عنوان لازمه و پيش‌شرط اساسي هر گونه اقدام عملي در زمينه توسعه فرهنگي در جوامع داراي پيش‌زمينه ديني به شمار مي‌آيد. اين پژوهش به دنبال آن است تا يك الگوي نظري در رابطه با توسعه فرهنگ ديني ارايه نمايد. در اين پژوهش با اتخاذ رويكرد كيفي و روش تئوري داده بنيان، داده‌هاي مورد نياز از طريق مصاحبه نيمه‌ساختار يافته، تا مرحله اشباع نظري جمع آوري گرديد و سپس بر اساس الگوي پارادايمي استراوس و كوربين در سه گام كدگذاري باز، محوري و انتخابي دسته‌بندي و تحليل شدند. به منظور تسهيل فرآيند كدگذاري و تحليل داده‌ها از نرم افزار Nvivo استفاده شد. در اين فرآيند 78 كد اوليه به دست آمده در طبقات اصلي شرايط علي (الزامات و تحولات زماني و مكاني)، طبقه يا پديده محوري (پويايي مبتني بر اجتهاد در دين)، راهبردها يا كنش‌ها (نهادينه‌سازي اثربخش فرهنگ ديني)، بستر حاكم يا زمينه (صلاحيت‌هاي اخلاقي و مشروعيت اجتماعي)، شرايط مداخله‌گر (فرصت ها و تهديدهاي پيراموني فراروي توسعه فرهنگ ديني) و پيامدها (توسعه ساختار و كاركرد نظام اجتماعي مبتني بر ارزش‌هاي ديني) دسته بندي شدند.

Systematic and comprehensive knowledge of the dimensions and components of religious culture is a necessary prerequisite for any practical action in the field of cultural development in societies with a religious background. This research seeks to provide a theoretical model for the development of religious culture. In this study, after posing the problem, the questions and objectives were expressed and then through semi-structured interviews, data were collected up to the stage of theoretical saturation and based on Grounded theory and paradigm model of Strauss and Corbin in three steps of open, axial and selective coding were categorized and analyzed using Nvivo software. In the process of conducting research, 78 initial codes obtained based on the paradigm model of Strauss and Corbin in the main classes of causal conditions (requirements and temporal and spatial developments), class or central phenomenon (dynamics based on ijtihad in religion), strategies or actions (effective institutionalization Religious culture), ruling context or context (moral competencies and social legitimacy), interventionist conditions (opportunities and peripheral threats to the development of religious culture) and consequences (development of structure and function of social system based on religious values) were categorized.