ارزيابي آسيب‌پذيري آبخوان ماهيدشت نسبت به آلودگي با استفاده از مدل‌هاي دراستيك، اِي‌وي‌آي و گادز

Evaluating the Mahidasht Aquifer Vulnerability Related to Pollution with DRASTIC, AVI and GODS Models

امروزه، يكي از روش‌هاي مديريت كيفي آبخوان‌ها ارزيابى آسيب‌پذيرى آبخوان‌ها است كه با توجه به آن مي‌توان محدوده كيفي آبخوان را تعيين و مديريت مناسبي جهت كاربري‌هاي مرتبط با آبخوان اعمال كرد. بنابراين، ارزيابى آسيب‌پذيرى آبخوان، بخش مهمى از مديريت منابع آبى است. هدف از اين پژوهش ارزيابى آسيب‌پذيرى آبخوان ماهيدشت با استفاده از مدل‌هاى دراستيك، اي‌وي‌آي، گادز در سيستم اطلاعات جغرافيايي است. مدل دراستيك براساس خصوصيات هيدروژئولوژيكي مؤثر بر آلودگي آبخوان و با امتيازدهي و جمع اين معيارها مي‌توان مناطق آسيب‌پذير آبخوان را مشخص كرد. در مدل اي‌وي‌آي بر اساس دو معيار آسيب پذيرى تعيين مي‌شود. و در مدل گادز از ضرب چهار معيار آسيب‌پذيرى آبخوان مشخص مي شود. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه در مدل دراستيك پتانسيل آلودگي آبخوان به ترتيب مناطق بدون خطر آسيب‌پذيري با مساحت72/30 كيلومتر مربع، مناطق با خطر پذيري خيلي كم 266/93 كيلومترمربع، مناطق با آسيب‌پذيرى كم 59/69 كيلومتر مربع و مناطق با آسيب كم تا متوسط 14/65 كيلومترمربع را به خود اختصاص مي‌دهند در مدل اي‌وي‌آي مناطق با خطر آسيب‌پذيرى پايين با مساحت 221/23 كيلومترمربع و آسيب‌پذيرى متوسط با مساحت 208/2 كيلومترمربع طبقه‌بندي مي‌شود. در مدل گادز نيز بيشتر منطقه با آسيب‌پذيرى كم با مساحت 401/5 كيلومترمربع پوشش داده شده است و مناطق كمتري با آسيب‌پذيرى متوسط با مساحت 24/2 كيلومترمربع است. از اين رو آبخوان ماهيدشت براساس سه مدل ارزيابي در اين پژوهش در آسيب‌پذيرى جدي قرار ندارد.

Nowadays, one of the methods of aquifer quality management is the assessment of aquifer pollution potential, based on which, aquifer quality can be determined and appropriate management can be applied to aquifer lands. Therefore, aquifer vulnerability assessment is an important part of water resources management. The aim of this study is to evaluate the vulnerability of Mahidasht aquifer using DRASTIC, AVI and GODS in ArcGIS. DRASTIC can determine the vulnerability areas of the aquifer based on the hydrogeological properties affecting the pollution and by ranking and sum of these parameters. In the AVI, vulnerability is estimated based on two and in the GODS on four parameters. The results of the present study show that in the DRASTIC aquifer pollution potential, there is an area of 72.30 km2 with no risk of vulnerability, and an area of 266.93 km2 with very low risk, respectively. Areas with low vulnerability account for 59.69 km2 and areas with low to moderate damage account for 14.65 km2. In the AVI, vulnerability is classified into low-risk class with an area of 221.23 km2 and the average risk with an area of 208.2 km2. In the GODS, most of the area has low vulnerability with an area of 401.55 km2 and less area with medium vulnerability with less coverage of 24.2 km2. Therefore, it can be concluded that based on three evaluation models in this study, the vulnerability of Mahidasht aquifer is not high.