رتبه بندي بهينة سايت هاي كانديد بيمارستان با استفاده از تلفيق روش هاي وزن‌دهي عيني و تصميم گيري چندمعياره مبتني بر سيستم اطلاعات جغرافيايي

The Optimal Ranking of Candidate Hospital Sites Using a Combination of Objective Weighting Method and Multi-Criteria Decision Making Based on Geographical Information System

بيمارستان ها يكي از مراكز خدماتي مهم‌اند و انتخاب مكان بهينة بيمارستان به منظور توزيع فضايي مطلوب بيمارستان ها و دسترسي مطلوب شهروندان به آن‌ها بسيار مهم و پيچيده است. در تحقيق حاضر به منظور مكان‌يابي بهينة بيمارستان در منطقة 5 كلان‌شهر تهران از تركيب سيستم اطلاعات جغرافيايي و روش هاي وزن‌دهي عيني و تصميم گيري چندمعياره استفاده شد. در اين تحقيق از سيستم اطلاعات جغرافيايي به منظور تجزيه‌وتحليل و مديريت معيارهاي مكان‌يابي بهينة بيمارستان و از روش وزن‌دهي كريتيك به دليل در نظر گرفتن همبستگي بين معيارها و از روش وزن‌دهي آنتروپش شانون به دليل مدل‌سازي عدم قطعيت موجود در معيارها استفاده شد. روش تصميم گيري چندمعيارة كوداس به دليل جديد بودن و ارزيابي گزينه ها بر اساس دو معيار ارزيابي مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس نتايج روش وزن‌دهي كريتيك معيارهاي فاصله از مراكز بهداشتي و درماني و بر اساس نتايج روش وزن‌دهي آنتروپي شانون معيارهاي فاصله از مناطق صنعتي مهم‌ترين معيار در مكان‌يابي بهينة بيمارستان بودند. نتايج رتبه بندي سايت هاي كانديد با استفاده از دو روش كريتيك‌ـ كوداس و آنتروپي شانون‌ـ كوداس تقريباً يكسان بود و هر دو روش سايت هاي واقع در نيمة غربي منطقة مورد مطالعه را كه فاقد بيمارستان بودند به عنوان سايت هاي مناسب تشخيص دادند. نتايج تحقيق بيانگر صحت بالاي تركيب روش هاي وزن‌دهي عيني و تصميم گيري چندمعياره در مكان‌يابي بهينة بيمارستان بود. اين روش ها مي توانند جايگزين روش هاي وزن‌دهي موضوعي، همانند فرايند تحليل سلسله‌مراتبي، شوند.

Hospitals are among the most important service centers, and the selection of the optimal site for them is a very important (yet complex) undertaking, as it can bring about optimal spatial distribution of hospitals and can make them optimally accessible for citizens. In the present study, in order to optimally locate hospitals in District 5 of Tehran metropolis, a combination of the geographical information system, objective weighting methods, and multi-criteria decision making method was used. The geographical information system was used to analyze and manage the optimal hospital locating criteria, the CRITIC weighting method was implemented to account for the correlation between the criteria, and Shannon's entropy method was used to model the existing uncertainty in the criteria. CODAS multi-criteria decision making method was used due to its novelty and the evaluation of alternatives based on two criteria. Based on the results obtained from CRITIC weighting method, distance from health centers, and based on the results of Shannon's entropy method, distance from industrial areas were the most important optimal hospital locating criteria. The results of ranking the candidate sites using CRITIC-CODAS and Shannon’s entropy-CODAS were almost the same, and both methods identified the sites on the western side of the District (that did not have any hospital) as the appropriate sites. The results of the study indicated the high accuracy of combined objective weighting and multi-criteria decision making methods in optimal locating of the hospitals. It might be asserted that these methods can replace thematic weighting methods such as analytical hierarchy process.