مقايسۀ اثربخشي درمان مبتني بر تعهد و پذيرش و درمان شناختي-رفتاري بر سرمايه روان‌شناختي بيماران تالاسمي

Comparison of the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) and Cognitive-Behavioral Therapy (CBT) on the Psychological Capital of Patients with Thalassemia

مقدمه: سرمايه روان شناختي مولفه بسيار مهم و تاثير گذار در زندگي مي باشد كه كاهش سطح آن به واسطه شرايط خاص بيماران تلاسمي صدمات جبران ناپذيري بر فرد بيمار و اجتماع وارد مي كند هدف پژوهش مقايسۀ اثربخشي درمان مبتني بر تعهد و پذيرش(ACT) و درمان شناختي-رفتاري(CBT) بر سرمايه روان‌شناختي بيماران تالاسمي كرمانشاه در سال 1398بود. روش پژوهش: جامعه آماري شامل 317 بيمار زن تالاسمي بيمارستان محمد كرمانشاهي بودندكه از ميان آنها تعداد 45 نفر به روش نمونه‌گيري هدفمند به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش(1) و (2) و گروه كنترل(15 نفر) جايگزين شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه سرمايه روان‌شناختي لوتانز بود. براي تجزيه و تحليل داده‌ها نيز از آمار توصيفي و تحليل كواريانس آنكووا با نرم‌افزار SPSS21 استفاده شد. پس از اجراي پيش‌آزمون،گروه آزمايش اول تحت مداخله درمان مبتني بر تعهد و پذيرش،گروه آزمايش دوم تحت مداخله درمان شناختي-رفتاري به مدت 8 جلسه 2 ساعته و در هفته‌اي يكبار قرار گرفتند و گروه كنترل هيچ گونه درماني دريافت نكرد. يافته ها: نتايج نشان داد درمان مبتني بر تعهد و پذيرش و درمان شناختي- رفتاري بر سرمايه روان‌شناختي بيماران تالاسمي موثر بودند(0/01 > P ). درمان مبتني بر تعهد و پذيرش نسبت به درمان شناختي- رفتاري بر سرمايه روان‌شناختي بيماران تالاسمي اثر بيشتري دارد(0/05 > P ). نتيجه گيري: بنابراين مي‌توان توصيه كرد براي بهبود سرمايه روان‌شناختي بيماران تالاسمي از درمان مبتني بر تعهد و پذيرش بيشتر استفاده كرد.

Introduction: Decreased psychological capital due to the special circumstances of thalassemia patients causes irreparable damage to the patient and the community. The purpose of this study was to compare the effectiveness of acceptance and commitment therapy and cognitivebehavioral therapy on the psychological capital of patients with Thalassemia. Methods: The research method was quasi-experimental as well as pre-test and post-test design with control group. The statistical population consisted of all Female patient with thalassemia, who refer to the office of Thalassemia Association located in Mohammad Kermanshahi Hospital in Kermanshah city (n=317). The statistical sample was 45 people who were selected by purposive sampling and divided into three groups of 15 persons including two experimental and one control groups. The instruments used in this study included Luthan’s Psychological Capital Questionnaire (PCQ) and the protocols based on acceptance and commitment therapy and cognitive-behavioral therapy. One of the experimental groups received acceptance and commitment therapy and another received cognitive-behavioral therapy, while the control group received no training and therapy. After data collection, the results were analyzed by one way analysis of variance (ANOVA) using SPSS21 software. Results: The results showed that both acceptance and commitment therapy and cognitivebehavioral therapy are effective on the psychological capital of patients with thalassemia. Also, there is a significant difference between effectiveness of acceptance and commitment therapy and that of cognitive-behavioral therapy on the psychological capital of patients with thalassemia such that the former was more effective. Conclusion: Acceptance and Commitment therapy is more effective for improving psychological capital.