واكاوي تأثير نعمت‌شناسي بر هيجان‌هاي مثبت از منظر قرآن كريم

Analysis of the Effect of Blessing (Ni‘mat, Arabic: نعمة, Favor) Studies on Positive Emotions from the Perspective of the Holy Quran

پژوهش حاضر در راستاي مطالعات بين‌رشته‌اي و توسعه نگاه كاربردي به مباحث قرآن انجام گرفته است. يكي از موضوعات كاربردي و ميان‌رشته‌اي، هيجان‌هاي مثبت است. پژوهشگران روان‌شناسي مثبت‌گرا معتقدند كه وقتي افراد، هيجانات مثبت را تجربه مي‌كنند، در معرض هيجان‌هاي منفي مانند ترس، اضطراب و افسردگي قرار ندارند؛ در نتيجه، توازن كلي ميان هيجان‌هاي مثبت و منفي افراد، پيش‌بيني‌كننده احساس به‌زيستن آنان است. در فرايند اين پژوهش، سعي نگارندگان بر آن بوده است كه با تكيه بر داده‌هاي كتابخانه‌اي و سامانه‌هاي رايانه‌اي، پس از جمع‌آوري، دسته‌بندي مباحث، تحليل و توصيف دقيق آن‌ها، ابتدا «چيستي نعمت»، «چيستي هيجان» و «رابطه نعمت‌شناسي با هيجان‌هاي مثبت» از متون معتبر استنباط گردد؛ سپس نحوه تأثير نعمت‌شناسي بر هيجان‌هاي مثبت از ديدگاه قرآن كريم بررسي شود. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه قرآن كريم به ديدن و شناخت داشته‌ها تأكيد مي‌نمايد؛ اما از اصطلاح نعمت استفاده مي‌كند. اصطلاح نعمت چيزي فراتر از داشته‌هاست. بين «ديدن داشته‌ها» و «ديدن نعمت» تفاوت‌هايي وجود دارد. در «ديدن داشته‌ها» هيجان‌هاي مثبت انسان فقط به خاطر «ديدن داشته‌ها»ست؛ اما در «ديدن نعمت» هيجان‌هاي مثبت به خاطر «وجود داشته‌ها»، «جايگاه نعمت‌دهنده»، «انگيزه نعمت‌دهنده» و «اثر شكر» است. همچنين نعمت‌شناسي نوعي جهان‌بيني و شناخت است كه بينش‌ها و نگرش‌هاي انسان را اصلاح مي‌كند و باعث ايجاد، تقويت و افزايش هيجان‌هاي مثبت مي‌گردد. اين نوع نگرش، احساس باليدن و ارزشمند بودن را در او ايجاد مي‌كند و از او انساني شادمان، اميدوار، شاكر و راضي از زندگي خواهد ساخت. در نتيجه، رفتار فردي و اجتماعي او نيز بر اساس همان نگرش تغيير خواهد كرد.

The present study has been finished in the direction of interdisciplinary studies and the development of a practical view of Quranic topics. One of the practical and interdisciplinary topics is positive emotions. Positive psychology researchers believe that when people experience positive emotions, they are not exposed to negative emotions such as fear, anxiety, and depression. Positive emotions are one of the practical and interdisciplinary topics. Positivism psychology researchers believe that when people experience positive emotions, they are not exposed to negative emotions such as fear, anxiety and depression. As a result, the overall balance between positive and negative emotions of people predicts a better sense of life. The authors after collecting, categorizing the topics, analyzing and accurately describing them, tried to infer firstly [the quiddity of blessing], [the quiddity of emotion], [the relationship between blessing studies (Ni‘mat, Arabic: نعمة, favor) and positive emotions] from valid texts by relying on library data and computer systems, and then examine the effect of blessing studies on positive emotions from the perspective of the Holy Quran. The findings of this research show that the Holy Quran emphasizes on seeing and knowing possessions, but uses the term blessing. The term blessing is something beyond possessions. There are differences between [seeing possessions] and [seeing the blessing]. In seeing possessions, the positive emotions of human are only because of seeing possessions, but in seeing the blessings, positive emotions are because of the existence of possessions, the position of the benefactor, the motivation of the benefactor and the effect of thankfulness. Blessing (Ni‘mat, Arabic: نعمة, favor) study is also a kind of worldview and cognition that corrects human insights and attitudes and creates, strengthens and increases positive emotions. This type of attitude creates a feeling of pride and worth (prosperity and worthiness) and will make him a happy, hopeful, grateful and satisfied person with life, as a result, his individual and social behavior will change based on the same attitude.