كليدواژه :
نياز زيست محيطي , تالاب بوجاق , شرايط اكولوژيكي , گونه شاخص , كمبود آب
چكيده فارسي :
تالاب بوجاق، پهنه آبي وسيع با عمق آب مناسب در مجموعه تالاب بين المللي پارك ملي بوجاق در استان گيلان واقع‌شده است. با توجه به اهميت اين تالاب در حفظ حيات زيستگاه‌هاي متنوع گونه‌هاي در معرض خطر، مطالعه حاضر، باهدف محاسبه نياز آبي زيستمحيطي تالاب بوجاق و ارائه راهكارهاي مناسب براي تأمين آن در شرايط مختلف آب و هوايي، بر اساس يك روش جامع در سال 1398 انجام شد. مطالعات جامعي از كليه شاخصهاي هيدرومورفولوژيكي، اكولوژيكي، بيولوژيكي، اقتصادي و اجتماعي صورت گرفت و درنهايت با تحليل پرسش نامه ها و ارزشگذاري شاخصها و انتخاب شاخص هاي موردنظر براي هر بخش، اردك سرحنايي با اختصاص بالاترين درجه اهميت به‌عنوان شاخص نهايي اكولوژيكي و گردشگري به‌عنوان شاخص نهايي اقتصادي-اجتماعي انتخاب گرديد. به‌منظور برآورد مساحت پهنه آبي تالاب، تصاوير ماهوارهاي LandSat با استفاده از نرمافزارهاي ENVI و ArcGIS طبقه بندي و تفسير شدند. جهت محاسبه نياز آبي زيست محيطي تالاب، ارتباط بين تعداد اردك سرحنايي با مساحت تالاب در شرايط هدفگذاري شده در سه سطح بررسي و نتيجه شد كه حجم آب موردنياز جهت رسيدن به شرايط مطلوب، قابلقبول و حداقل به ترتيب برابر با 340، 285 و 235 هزار مترمكعب مي باشد. همچنين به‌منظور بررسي ميزان كمبود آب در سناريوهاي خشك‌سالي، نرمال و ترسالي در مقياس ماهانه، كليه اجزاي معادله بيلان جهت رسيدن به ترازهاي اكولوژيك مطلوب و حداقل به‌صورت ميانگين بلندمدت در نظر گرفته و نتيجه شد كه در شرايط نرمال و خشك‌سالي حجم تالاب با شرايط حداقل اكولوژيكي فاصله دارد. به‌طوري‌كه سالانه به ترتيب حدود 539/4 و 933/9 هزار مترمكعب كمبود آب در مقايسه با شرايط متناظر وجود خواهد داشت. لذا به‌عنوان راهكار مديريتي ميتوان با ايجاد منابع آب ورودي جديد به تالاب، آب موردنياز تالاب را بدون لطمه به ساير مصرف كنندگان از رودخانه هاي سفيدرود و اشمك تأمين كرد و تراز آب تالاب را به تراز اكولوژيكي هدفگذاري شده رساند.
چكيده لاتين :
Bojagh wetland is a large water area with suitable water depth locating in the Bojagh National Park, Gilan province. Considering the importance of this wetland in preserving the biodiversity of endangered species, the present study has been conducted to calculate the environmental water demand of Bojagh Wetland and providing appropriate solutions to supply it in different climatic conditions, based on a comprehensive method in year 2019. Comprehensive studies of all hydromorphological, ecological, biological, economic, and social indicators were performed, and finally, by analyzing the questionnaires, evaluating the indicators and selecting the desired indicators for each section, the Common pochard with the highest degree of importance has been selected as the final socio-economic index. In order to estimate the wetland area, LandSat satellite images were classified and interpreted using ENVI and ArcGIS software. Also, to calculate the environmental water demand of the wetland, the relationship between the number of Common pochard and the area of the wetland in the targeted conditions was investigated at three levels. It was concluded that the volume of water demand to achieve the desired conditions is acceptable and at least, respectively equal to 340, 285, and 235 thousand cubic meters. Furthermore, to investigate the rate of water scarcity in drought, normal and wet season scenarios on a monthly scale, all components of the balance equation were considered to achieve optimal ecological levels and at least as a long-term average. The results have been shown that in the normal and drought conditions, the volume of the wetland is even far from the minimum ecological conditions. So that annually there will be about, respectively 539.4 and 933.9 thousand cubic meters of water shortage compared to the corresponding conditions. Therefore, as a management solution, by creating new sources of water entering the wetland, the required water of the wetland can be provided without harm to other consumers from Sefidrood and Ashmak rivers, and the water level of the wetland can be brought to the targeted ecological level.
