عنوان مقاله :
تحليل هيدروديناميكي نهشته‌هاي بستر رودخانه‌اي محل احداث سد زيرزميني به‌منظور استحصال آب (مطالعه موردي سد زيرزميني مشنق)
عنوان به زبان ديگر :
Hydrodynamic Analysis of Riverbed Deposits of Underground Dam Construction Site for Water Harvesting (Case Study Mashnaq Underground Dam)
پديد آورندگان :
حبيب زاده، احد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع‌طبيعي آذربايجان‌شرقي، تبريز، ايران , ياراحمدي، جمشيد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع‌طبيعي آذربايجان‌شرقي، تبريز، ايران , مجيدي، عليرضا سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري كشور، تهران، ايران
كليدواژه :
ژئوالكتريك , ژئوتكنيك , سد زيرزميني , ضخامت آبرفت
چكيده فارسي :
امروزه، استفاده از فناوري سدهاي زيرزميني از روشهاي كارآمد در استحصال آب باران و مديريت سيلاب به‌منظور رفع كمبود منابع آب در مناطق خشك و نيمه‌خشك است. سد زيرزميني، جريان زيرسطحي آب را در مقطع عرضي رودخانه مسدود كرده آن را در زير بستر رودخانه ذخيره ميكند. احداث سد زيرزميني ضمن كمك به محيط‌زيست، جبران آب‌هاي سطحي و گسترش زمين‌هاي زير كشت را به دنبال دارد. حجم آب استحصالي از اين سدها بستگي به خواص هيدروليكي و هيدروديناميكي رسوبات آبرفتي دارد. هدف از پژوهش حاضر تعيين هيدروديناميكي نهشته‌هاي بستر رودخانه‌اي سد زيرزميني مشنق در شمال درياچه اروميه بود. امكان‌سنجي و تعيين محل محور سد، با استفاده از سيستم ArcGIS صورت پذيرفت. سه گزينه تعيين و پس از ارزيابي ژئوفيزيكي محل بازه اصلي با ضخامت m 14 آبرفت، نهايي شد. بررسي‌هاي زمين‌شناسي مهندسي نشان داد دانه‌بندي رسوبات بستر، از نظر تقسيم‌بندي متحد با بيش از 78% شن و ماسه در محدوده خاك‌هاي شني غيريكنواخت دانه‌بندي شده قرار داشتند. بر اساس روش استاندارد سازمان مصالح آمريكا در محدوده شن رس‌دار و شن سيلت‌دار بودند. آزمايش لوفران نشان داد رسوبات آبرفتي داراي نفوذپذيري cm/s 0/0012 و تخلخل بالاي 35% بود. بر اين اساس آب قابل استحصال در هر دوره آبگيري مخزن سد، m3 163800 خواهد بود. آب شرب و بهداشت منطقه صدها كيلومتر دورتر از طريق خط انتقال آب زرينه‌رود تأمين مي‌شود. احداث اين سد با نگاه واقع‌بينانه به ارزش واقعي آب و نقش آن در جوامع بشري، اثرات محيطزيستي سازنده خواهد داشت كه نيازمند بررسي مستقل است.
چكيده لاتين :
Today, the use of underground dam technology is considered as one of the efficient methods of rainwater harvesting systems and flood management in order to eliminate the shortage of water resources in arid and semi-arid regions. Underground dams block the subsurface flow of water across the river and stores it in the riverbed. The construction of an underground dam, while helping the environment, will compensate for surface water and expand cultivated lands. The content of water extracted from these dams depends on the hydraulic and hydrodynamic of alluvial sediments. The aim of the present study was to determine the hydrodynamics of the riverbed deposits of the Meshnaqeh underground dam in the north of Lake Urmia. Feasibility study and location of the dam axis was done using ArcGIS system. Three options were determined and finalized after a geophysical evaluation of the location of the main alluvium with a thickness of 14 m. Engineering studies showed that the sedimentation of bed was in gravel and sandy soils in UNIFIDE division with more than 78% of sand, and according ASTM method, were in the GC and GM. Lefranc experiment showed that alluvial sediments had a permeability of 0.0012 cm/s and a porosity above 35%. According to the special discharge, 163,800 m3 of water can be harvested in each flooding period. Drinking water and sanitation of the region is provided hundreds of kilometers away through Zarrinehroud water transmission line. The construction of this dam with a realistic view of the real value of water and its role in human societies, will have constructive environmental effects requiring independent study.
عنوان نشريه :
محيط زيست و مهندسي آب
