عوامل و مولفه‌هاي طراحي محيطي موثر در ايجاد مكان‌هاي خلاق شهري مطالعه موردي: كلانشهر اهواز

factors and components of effective environmental design in creating creative urban spaces (case study: ahvaz)

در طول تاريخ آنچه موجب برداشتن گام­هاي بلند، به سوي كاميابي و تغييرات مثبت در شيوه زيست انسان­ها شده، برگرفته از انديشه­اي تكامل يافته يعني خلاقيت بوده است. خلاقيت در تمام ابعاد زندگي انسان نقش اساسي داشته و آن را تحت تاثير خود قرار مي­دهد. فضاهاي شهري به عنوان محل پيوند نيروهاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي و .. در بروز خلاقيت جايگاه ويژه­اي دارند. فضاهاي شهري خلاق سرزندگي، پويايي، نشاط، جمعيت پذيري محيط شهري را به همراه داشته و زمينه بروز خلاقيت و نوآوري مي­باشند. اينكه فضاهاي خلاق شهري چگونه فضاهايي هستند و شاخص­ها و مولفه­هاي طراحانه؛ موثر در طراحي اينگونه فضاها كدامند؟ مسئله اصلي پژوهش حاضر مي­باشد. در اين راستا كلانشهر اهواز و فضاهاي شهري به عنوان مطالعه موردي انتخاب گرديد. پژوهش حاضر كاربردي و روش انجام آن نير توصيفي-تحليلي است. جامعه آماري پژوهش 100 نفر از متخصصين، كارشناسان و صاحبنظران حوزه مطالعات شهري كه با شهر اهواز آشنايي كاملي داشته و در اين شهر مشغول به ارائه خدمات مي­باشند انتخاب گرديد. از روش نمونه­گيري طبقه­اي و هدفمند جهت توزيع پرسشنامه­هاي پژوهش استفاد شد. ضريب پايايي پرسشنامه براساس ضريب آلفاي كرونباخ برابر 0.974 و در سطح عالي ارزيابي شد. تجزيه و تحليل اطلاعات به كمك نرم افزار SPSS و مدل تحليل عاملي و آزمون كفايت نمونه بارتلت انجام شد. يافته­هاي پژوهش نشان مي­دهد 9 عامل به تنهايي قادرندبالغ بر 74درصد از واريانس كل را تبيين نمايند. از بين عوامل شناسايي شده دخيل دادن تاكيد بر هويت سرمايه اجتماعي و برنامه ريزي فرهنگي در طراحي، تاكيد بر ويژگي­هاي طبيعي و فرهنگي در راستاي برانگيختن خلاقيت و تاكيد بر نمادسازي با محوريت گفتمان اجتماعي به تنهايي بالغ بر 49 درصد از واريانش كل عوامل طراحانه موثر در بروز خلاقيت مكاني را تبين مي­نمايند.

Throughout history, what has led to great strides toward success and positive change in human lifestyle has been derived from the evolved idea of creativity. Creativity plays an essential role in all aspects of human life and affects it. Urban spaces as a meeting place of social, economic, cultural and political forces, etc. have a special place in the emergence of creativity. Creative urban spaces bring vitality, dynamism, vitality, population to the urban environment and are the basis for creativity and innovation. How creative urban spaces are spaces and design features and components; What are the effects of designing such spaces? The main issue is the present study. In this regard, Ahvaz metropolis and urban spaces were selected as a case study. The present research is applied and its method is descriptive-analytical. The statistical population of the study was selected from 100 specialists, experts and pundits in the field of urban studies who are fully acquainted with the city of Ahvaz and are providing services in this city. Stratified and purposeful sampling method was used to distribute the research questionnaires. The reliability coefficient of the questionnaire based on Cronbach's alpha coefficient was equal to 0.974 and was evaluated at an excellent level. Data analysis was performed using SPSS software and factor analysis model and Bartlett sample adequacy test. Findings show that 9 factors alone can explain up to 74% of the total variance. Among the identified factors, including emphasis on the identity of social capital and cultural planning in design, emphasis on natural and cultural features in order to stimulate creativity and emphasis on symbolism with a focus on social discourse alone amounting to 49% of the total variance of design factors Explain the effect of spatial creativity.