مطالعه كيفي ابعاد اجتماعي – حقوقي گرايش دختران و زنان مجرد به فرزندپذيري با تأكيد بر قانون حمايت از كودكان و نوجوانان بي سرپرست و بد سرپرست

Qualitative Study of Social-Legal Dimensions of the Tendency of Single Women and Girls to Adopt Children with Emphasis on the Law for the Protection of Parentless and Abused Children and Adolescents

در بحث فرزندپذيري با توجه به تركيب جمعيت كشور و وجود 1496 كودك بي‌سرپرست و بدسرپرست و 157396 دختر و زن مجرد 30 تا 50 ساله ساكن تهران بر اساس آمار سازمان بهزيستي و سرشماري سال 1397 كشور از يك‌سوي و تصويب قانون جديد فرزندخواندگي در سال 1392 از سوي ديگر، انتظار مي‌رفت كه دختران و زنان مجرد به اين قانون اقبال بيشتري نشان دهند، درصورتي كه از زمان تصويب اين قانون تاكنون حدود 7 درصد از اين كودكان پذيرفته شده ­اند. اين تحقيق كيفي با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر گرايش جامعه آزمودني در راستاي كاهش موانع متعدد و افزايش عوامل مؤثر بر گرايش به فرزندپذيري اين گروه از اعضاي جامعه صورت گرفته است. با روش مصاحبه عميق و نيمه ساختاريافته در چارچوب «نظريه زمينه‌اي» داده‌هاي لازم از 16 نفر از دختران و زنان مجرد 30 تا 50 سالة ساكن تهران گردآوري و تنظيم شد. پس از تحليل يافته‌هاي پژوهش، «عدم دريافت حمايت نهادي پس از فرزندپذيري» و «نگاه منفي به فرزندداري دختران و زنان مجرد» به‌عنوان شرايط زمينه‌اي، «ايماژ اجتماعي منفي نسبت به فرزندخواندگي دختران و زنان مجرد» به‌عنوان شرط علَي، «تصويب قوانين» به‌عنوان شرط مداخله‌گر، «عدم غلبه منافع فرزندپذيري بر معايب آن در مورد دختران و زنان مجرد» به‌عنوان تعاملات و در نهايت «ضعف استقبال از قانون جديد فرزندخواندگي از سوي دختران و زنان مجرد و نهادهاي ذيربط» به‌عنوان پيامد در گرايش دختران و زنان مجرد به اقبال از قانون جديد فرزندخواندگي مشخص شدند.

Such issues as divorce, natural and human events, addiction, illicit relationships, temporary marriages and other anomalies have various consequences such as orphan and abused children. Adoption is one of social solutions to this problem. According to Welfare Organization in 2018, 1496 parentless and abused children and adolescents, and 157396 single girls and women aged 30 to 50 years old live in Tehran. After the approval of the New Adoption Law in 2013, it was expected that more single girls and women be accepted due to this law but since then, only about 7% of these children have been adopted. The present qualitative research attempted to identify factors affecting the tendency of the selected population, reducing the number of barriers and increasing the factors influencing the child adoption inclination. The data were collected interviewing with sixteen single girls and women aged 30-50 living in Tehran through deep and semi-structured interviews based on the “field theory”. The results of this research are: Not receiving institutional support after adoption, negative look on parenting a children as the context conditions, negative social image of adoption as the causal conditions, passing laws as intervening conditions, not overcoming the advantages of adoption to its disadvantages as interactions, and finally, not accepting the New Adoption Law as a consequence.