نقش ضوابط در تحولات مسكن تهران

سير تاريخي مسكن نشان‌دهنده تغييرات ‌گستره‌اي در اين حوزه است كه اين سوال را به ذهن مي‌آورد كه چه عواملي مسكن را دگرگون كرده‌اند. گرچه مطالعات بسياري براي پاسخ به اين پرسش انجام گرفته، اما جاي پرداختن به نقش ضوابط در اين تحولات خالي‌ است. اين پژوهش با هدف ريشه‌يابي چگونگي تغيير مفاهيم مسكن به بررسي تحوّلات روي داده در سير تاريخي و عوامل محرك آن پرداخته و بر اين است تا علت تغيير سازمان‌فضايي خانه‌هاي سنتي و تبديل آن به سازمان فضايي مسكن امروز تهران را شناسايي كرده، نقش ضوابط در اين تحولات را روشن سازد. بنابراين با بهره‌گيري از روش تحليل محتوا به مرور سير تحوّلات مسكن تهران در دو مقياس شهري و معماري و حوزه‌هاي تودهفضا و همچنين سازمان‌فضايي پرداخت و با روش استدلال منطقي علل تحول را واكاوي نمود. در يافته‌هاي اين پژوهش مسكن الگومحور و ضابطهمحور به عنوان نماينده تفاوت در مواجهه با مسكن معرفي شدند و نشان داده شد كه وضع ضوابط نقش كليدي در تغييرات مسكن داشته‌ است. نتايج نشان مي‌دهد از آنجا كه ضوابط مبناي شكل‌گيري مبتني بر فرهنگ ندارند، تسلط آنها بر تحول سازمان‌فضايي، جهت‌دهنده شيوه زندگي و فعاليت‌ها است و از طرف ديگر مباني نظري معماري را تحت تأثير قرار مي‌دهد.