واكاوي مباني هستي‌شناختي پژوهش‌هاي جامعه‌شناختي در ايران

پژوهش حاضر با استفاده از رويكرد پارادايمي، جهت‌گيري هستي‌شناختي پژوهش‌هاي جامعه‌شناسان ايراني را براساس فرايند منطقي توليد علم در علم اثباتي و علم تفسيري و علم انتقادي از هم متمايز و براساس آن، دستگاه مفهومي جامعه‌شناسان منتخب را توصيف كرده است. يافته‌هاي پژوهش، متكي بر مباني منطقي تحقيقات كيفي و براساس رويكرد تفسيري و استراتژي استفهامي و با روش تحليل محتواي كيفي جهت‌دار از طريق نمونه‌گيري هدفمند چندگانه، با خوانش رتوريك متن مصاحبه‌هاي انجام ‌شده و نيز 55 اثر علمي شش نفر از مشاركت‌كنندگان تحقيق، به‌دست آمده است. بر اين ‌اساس، در هستي‌شناسي پژوهش‌هاي فياض و محدثي و قانعي‌راد، ادبيات پارادايمي علم تفسيري غالب و در هستي‌شناسي پژوهش‌هاي آزادارمكي و رفيع‌پور و چلبي، ادبيات پارادايمي علم اثباتي حاكم است. به‌رغم اين نمي‌توان رتوريك گفتماني واحدي را در همۀ پژوهش‌هاي انديشمندان موردنظر تصديق كرد، بلكه مي‌توان در مواردي تركيبي از رويكردهاي پارادايمي را در فعاليت‌هاي علمي آن‌ها معرفي كرد.