مطالعه ماهيت تعامل اطلاعات براساس چهارچوب نظام اطلاعات و بازيابي اينگورسن و يارولين با رويكرد نظامند

هدف: تعامل كاربر با اطلاعات و نظام بازيابي همواره در مجموعه‌اي در هم تنيده از مولفه‌هاي پيدا و پنهان صورت مي پذيرد كه در نتيجه تعامل موثر خواهد بود. هدف پژوهش حاضر، درصدد شناسايي ابعاد بافت هاي بازيابي اطلاعات؛ جست و جوي هدفمند؛ وظيفه كاري؛ فرهنگي و اجتماعي سازماني با استفاده از چهارچوب نظام اطلاعات و بازيابي اينگورسن و يارولين(2004) است. روش: پژوهش حاضر با هدف بنيادي و توسعه‌اي به روش تحليل محتوا از نوع مرور نظامند در مقاله‌هاي بين سال‌هاي 1991 تا 2021 ميلادي و سال هاي 1371-1400 شمسي در پايگاه هاي اطلاعاتي داخلي و خارجي شامل: اسكوپوس، ساينس دايركت، امرالد، پروكوئست، اريك، پرتال جامع علوم انساني، نورمگز، مگيران، اس اي دي و سيويليكا طي شش مرحله شامل: شناسايي كليد واژه هاي مرتبط با ابعاد بافت هاي نظام اطلاعات و بازيابي اينگورسن و يارولين؛ انتخاب مقاله با در نظرگرفتن طرح موضوع و اعتبار منابع؛ جستجو در پيشينه و استخراج فهرست مقاله‌هاي مرتبط؛ تهيه مقاله هاي نهايي و سپس؛ كدگذاري باز انجام شده است. گردآوري اطلاعات براساس استخراج كليدواژه ها و اطلاعات از درون متون مورد پژوهش است. جامعه پژوهش، منابع اطلاعاتي، و اعتبار نتايج، به وسيله فرايند طبقه بندي نظام مند، تضمين شده، روايي و پايايي پژوهش حاضر بر مبناي قابليت اعتبار و اطمينان پژوهش هاي گذشته است. يافته‌ها: شناسايي كليدواژه هاي مرتبط با ابعاد بافت هاي نظام اطلاعات و بازيابي اينگورسن و يارولين بين 53 مقاله از 3048 مقاله، شناسايي شد. ابعاد، معيار و كدهاي باز شناسايي شده بافت ها، بافت بازيابي اطلاعا ت شامل: جامعيت (دانش ذهني، دانش معنايي،دانش فني)؛ مانعيت (استنباط نظام و كاربر از مفهوم ربط، فناوري هاي موجود در نظام)؛ اثربخشي (نيل به اهداف و تامين رضايت، رضايت از خدمات اطلاعاتي، دسترس پذيري به اطلاعات، كاربرد پذيري)؛ كيفيت اطلاعات/ كيفيت فرايند (جنبه هاي كيفيت اطلاعات، سطح تشخيص كاربر، زمان)؛ بافت جست و جوي هدفمند شامل: كاربرد پذيري(سرعت توسعه اطلاعات، نياز كاربر، رضايت كاربر، كارايي، اجراي جستجو، روش هاي جست و جو، طراحي ارزيابي نظام ها و ابزارهاي مورد نياز، ارزيابي عملكرد)؛ كيفيت اطلاعات/ كيفيت فرايند (بازيابي مدارك مرتبط، زمان، دستيابي به اقلام مرتبط بازيابي، بازيابي حالات حسي شناختي، رفع مشكلات تفسيري بازيابي داده، عدم پيچيدگي هاي)؛ بافت وظيفه كاري شامل: كيفيت اطلاعات و فرايند/ نتايج كار (دانش اظهاري اطلاعات و بازيابي، دانش رويه اي در دانش فراگير، زمان كافي)؛ بافت فرهنگي و اجتماعي سازماني شامل: روابط اجتماعي شناختي(استناد به محتوا، )؛ كيفيت نتيجه وظيفه كاري(نيت و هدف، شناخت نوع هدف، كيفيت شناخت دانشي) شناسايي شد. نتيجه‌گيري: اطلاعات واقعي حاصل درك انسان از منابع داده ها طي فرايند تعامل، ارتباط و اطلاع مي باشد از طرفي ديگر، رويكرد تعاملي به درك جامع رفتار اطلاعاتي انسان كمك مي كند. همچنين چهارچوب هاي جديدتر توسعه يافته توجه بيشتري را به گفتگوي تشكيل دهنده تعامل كاربر نظام اطلاعات اختصاص مي دهند. بازيابي تعاملي اطلاعات چهارچوبي نظري را در درك ماهيت بازيابي اطلاعات فراهم كرده و با در نظر گرفتن ابعاد بافت ها در نظام اطلاعات و بازيابي، ماهيت تعامل اطلاعات تحليل مي شود.