بررسي و مقايسه پارامترهاي فيزيكوشيميايي و زيستي بين كمپوست و ورمي كمپوست تهيه شده به‌روش ويندرو از لجن هاضم هوازي تصفيه‌خانه فاضلاب شهر همدان

زمينه و هدف: توليد كمپوست يك فرآيند تصفيه زيستي پسماندهاي جامد آلي است كه براي بازيابي و كاهش حجم مواد زائد و برنامه تثبيت كاربرد دارد. هدف اين مطالعه مقايسه پارامترهاي فيزيكوشيميايي و زيستي بين كمپوست و ورمي كمپوست توليدي به روش ويندرو از لجن هاضم هوازي تصفيه‌خانه فاضلاب شهر همدان بوده است. مواد و روش ها: با استفاده از روش ويندرو، نسبت به توليد كمپوست از لجن بستر دفعي لجن خشك كن (لاگون) تصفيه خانه فاضلاب شهر همدان و مخلوط كردن با مواد حجيم كننده اقدام شد. همزمان، توليد ورمي كمپوست از لجن دفعي با بكار گيري كرم خراطين (Eisenia fetida) در طي مدت 15 هفته انجام شد. تجزيه و تحليل داده هـا بـا اسـتفاده از نـرم افـزار SPSS انجام شد. يافته ها: تفاوت معني داري در پارامترهاي نسبت كربن به ازت (C/N)، pH، رطوبت، خاكستر، مواد آلي و سديم بين دو نوع كود كمپوست و ورمي كمپوست وجود نداشت در حالي كه، از نظر مقادير عناصر مس، كادميوم، نيكل، سرب، روي و همچنين پارامترهاي دما، كربن، نيتروژن، فسفر، منيزيم، كلسيم، مجموع كليفرم و كليفرم مدفوعي بين دو نوع كود كمپوست و ورمي كمپوست توليدي از لجن هاضم هوازي تفاوت معني دار وجود داشت. همچنين، ميانگين غلظت فلزات سنگين در هر دو نوع كود كمپوست و ورمي كمپوست توليدي از لجن هاضم هوازي كمتر از حد استاندارد EPA بود. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه مقادير فلزات نيكل و سرب، عناصر غذايي كربن، نيتروژن، فسفر، منيزيم و جمعيت ميكروبي كليفرم مدفوعي در كمپوست توليدي بيشتر از ورمي كمپوست و مقادير فلزات مس، كادميوم و روي و جمعيت ميكروبي مجموع كليفرم در ورمي كمپوست بيشتر از كمپوست توليدي بوده است. بنابراين، مي توان اذعان داشت كه هر دو كود كمپوست از كيفيت مناسبي براي استفاده در كشاورزي و فضاي سبز برخوردارند.