چشم انداز روابط ايران و عربستان؛ سناريوهاي آينده و راهكارها

روابط ايران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه اي تاثيرگذار بر معادلات منطقه‌اي و حتي جهاني، پس از پيروزي انقلاب در ايران دچار فراز و نشيب‌هاي زيادي بوده است. اين دو كشور همواره تعارضات متعددي را تجربه كرده‌اند. به طور كلي رقابت‌هاي ژئوپلتيك، ژئواكونوميك، ايدئولوژيك و رويكرد سيستميك نظام بين‌المللي مبناي تشديد تنش‌ها طي سال‌هاي اخير بوده است. با توجه به جايگاه ويژه دو كشور در عرصه منطقه‌اي، تحليل آينده مناسبات دو كشور ضرورتي انكارناپذير است. در اين پژوهش آينده روابط دو كشور ايران و عربستان سعودي به كمك روش دلفي مورد مطالعه قرار گرفته است. در اينجا پرسش نامه به شيوه ليكرت با طرح گزينه هاي مختلف طراحي شده و در اختيار اساتيد و كارشناسان امر، قرار گرفت و در نهايت در دو مرحله جمع بندي پژوهش به دست آمد. سوال اصلي طراحي شده براي پژوهش حاضر به اين شرح بوده كه سناريوهاي محتمل و ممكن در روابط ايران و عربستان طي يك دهه آينده كدامند و راهكارهاي مديريت تنش‌ها در روابط دو كشور در چارچوبي راهبردي و سياستگذارانه به شكل خواهد بود؟ اين نتيجه حاصل گرديد كه عوامل معنايي، هويتي و ايدئولوژيكي در مقايسه با ديگر عوامل، همواره در صدر مولفه هاي تنش زا ميان ايران و عربستان ايفاي نقش مي كند و بر حوزه هاي ديگر سايه مي‌افكند. در نهايت پژوهش حاضر راهكارهاي كوتاه مدت، بلندمدت و ميان مدت برون رفت از چالش‌هاي احتمالي در مناسبات منطقه‌اي دو كشور را بررسي كرده است. مطالب اين پژوهش در اتخاذ راهبردهاي سياست خارجي منطقه‌اي جمهوري اسلامي ايران كاربرد خواهد داشت.