سير تحولات تاريخي روش كيفي در علوم اجتماعي معاصر ايران

تشريح سير تحولات روش‌شناسي راهي براي درون‌كاوي و فهم اثرات متون تاريخي و اجتماعي و سياسي بر توسعۀ دانش اجتماعي و سياست‌هاي مربوط به آن است. روش‌شناسي از زمينه و متن اجتماعي و تاريخي و فرهنگي هر جامعه تأثير مي‌پذيرد و هم‌زمان بر آن تأثيرگذار است. مقالۀ حاضر با اتكا به تحليل مطالعات و پژوهش‌هاي ميداني مربوط به شكل‌گيري علوم ‌اجتماعي مدرن در ايران، به ‌دنبال رديابي تحولات گونۀ كيفي پژوهش اجتماعي به مثابه ژانري در هم تنيده با سنت‌هاي ادبي در تاريخ معاصر ايران است. استدلال اصلي بر اين است كه تحولات روش‌شناسي متأثر از فرآيند تفكيك اجتماعي و مواجهه با دستاوردهاي علوم انساني غربي و سياست‌هاي علم در دانشگاه و بيرون از آن رقم خورده است. از سوي ديگر پيچيدگي و چند لايه بودن منطق و ماهيت تحولات روش‌شناختي در علوم انساني، توجه به ريشه‌هاي تاريخي متنوع آن را ضروري مي‌سازد. مقاله با ارزيابي اجمالي از دستاوردها و موقعيت پژوهش كيفي در ايران، اهميت همسويي آن با نيازها و واقعيات متن اجتماعي جامعۀ ايراني را مورد تأكيد قرار مي‌دهد.