موانع و عوامل تسهيل‌كننده مراجعه مردم به مراكز و پايگاه‌هاي خدمات جامع سلامت در شهر كرمان: يك مطالعه كيفي

مقدمه و اهداف: بهره‌مندي پايين از خدمات بهداشتي يكي از تعيين‌كننده‌هاي اصلي عدم دستيابي به شاخص‌هاي مطلوب سلامت در مناطق شهري است. اين مطالعه با هدف بررسي موانع و عوامل تسهيل‌كننده دريافت خدمات بهداشتي از مراكز و پايگاه‌هاي خدمات جامع سلامت در شهر كرمان صورت گرفت. روش كار: مطالعه حاضر يك مطالعه كيفي با رويكرد تحليل‌محتوا بود، كه در سال 1398 انجام شد. پس از انتخاب مراكز بهداشتي داراي تجربه بهره‌مندي از خدمات مطلوب يا پايين، نمونه‌گيري هدفمند تا اشباع اطلاعاتي ادامه يافت. درمجموع با 78 نفر از ارائه‌دهندگان خدمت، دريافت‌كنندگان خدمت و عدم دريافت‌كنندگان خدمت كه در سامانه سيب مراكز بهداشتي ثبت‌شده بودند، مصاحبه نيمه‌ساختارمند و چهره‌به‌چهره صورت گرفت. تمامي مصاحبه‌ها يادداشت و كدگذاري به‌صورت دستي انجام شد و با روش تحليل محتواي جهت‌دار بررسي و مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: در خصوص عوامل تسهيل‌كننده مراجعه، به خدمات ضروري كودكان و مادران، خدمات رايگان و برخورد ارائه‌دهندگان خدمت اشاره شد. درحالي‌كه عوامل مسافتي و فيزيكي، وضعيت‌آگاهي از انواع خدمات، ترجيح مراكز خصوصي، دسترسي زماني، ديدگاه مراجعه‌كنندگان نسبت به مراجعه منظم به مراكز، آدرس‌ها و شماره تلفن‌هاي ثبت‌شده در سيستم، وضعيت پاسخگويي به نيازهاي بهداشتي، ترس از افشاي بيماري، كمبود نيروي انساني مراكز و برخورد ارائه‌دهندگان خدمت از موانع مراجعه افراد به مراكز بود. نتيجه‌گيري: طبق نتايج اين مطالعه فهم دقيق ديدگاه‌ها و درك مردم تحت پوشش مي‌تواند به برنامه‌ريزان و سياست‌گذاران ملي و محلي كمك نمايد تا راهبردهاي لازم را براي افزايش بهره‌مندي از خدمات بهداشتي در مراكز خدمات جامع سلامت شهري طراحي نمايند.