راهبرد استنباط در درك متن نوشتاري: شواهدي از دانشجويان فارسي زبان قوي و ضعيف در درك متن نوشتاري

محصول نهايي پردازشِ زبان به هنگامِ خواندن، درك‌ متن نوشتاري است كه نيازمند تعامل هم‌زمان راهبردهاي شناختي و فراشناختي است. استنباط، يكي از راهبردهاي شناختي است كه مي‌توان آن ‌را در قالب توانايي بهره‌گيري از دو يا چند بخش از اطلاعات متن براي درك اطلاعاتي كه به صورت ضمني بيان‌شده تعريف كرد. هدف اين پژوهش، بررسي تفاوت ميان دانشجويان كارشناسي ارشد فارسي زبان با درك ‌متن نوشتاري ضعيف و قوي از جنبه كاربرد راهبرد استنباط بود. اين مطالعه، پژوهشي شبه‌آزمايشي بود. نمونه آماري شامل 100 دانشجوي كارشناسي ارشد دانشگاه گيلان بود كه به روش نمونه‌گيريِ در دسترس انتخاب شدند. نخست، همه آزمودني‌ها در آزمون تعيين‌ سطح درك متن نوشتاري كه روايي و پايايي آن در پژوهش‌هاي قبلي تأييد شده بود، شركت كردند تا دو گروه ضعيف و قوي در اين زمينه مشخص شوند. در مرحلۀ پسين، آزمون استنباط محقق‌ساخته در ميان آن‌ها توزيع شد. پس از اجراي اين آزمون، داده‌ها با بهره‌گيري از آزمون تحليل واريانس چندمتغيره و آزمون تي‌مستقل بررسي شدند. يافته‌ها، نشان‌ داد ميان دانشجويان كارشناسي ارشد فارسي زبان با درك متن نوشتاري ضعيف و قوي از جنبه راهبرد استنباط تفاوت معناداري وجود دارد. به گونه‌اي‌كه دانشجويان قوي از راهبردهاي استنباطي بيشتري بهره مي‌گرفتند. يافته‌هاي اين پژوهش از جنبه نظري، به‌ عنوان يكي از نخستين پژوهش‌ها در زمينه كاربرد راهبرد استنباط در درك متن نوشتاري بزرگسالان باسواد فارسي زبان مي‌تواند شكاف اطلاعاتي موجود در پيشينۀ پژوهش هاي مربوط در ايران را تا اندازه‌اي پُر كند.