عوامل مؤثر بر تكرار جرم و بازگشت به زندان در بين زندانيان سيستان و بلوچستان

Factors Affecting Repetition of Crime and Return to Prison Among Prisoners of Sistan and Baluchestan

زمينه و هدف: معضل تكرار جرم پس از آزادي محكومان و بازگشت به زندان يكي از مهم‌ترين موضوعات مورد توجه نظام‌هاي كيفري در جهان است. اين پژوهش با هدف شناخت عوامل مؤثر بر تكرار جرم و بازگشت به زندان در بين زندانيان زندان‌هاي سيستان و بلوچستان (زاهدان و زابل) انجام شده است. روش: اين پژوهش، به شيوۀ پيمايشي و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته توأم با مصاحبه انجام گرفته است. جامعه آماري مشتمل بر كليۀ زندانيان سابقه‌­دار زندان­‌هاي زاهدان و زابل در شش ماهۀ دوم سال 1395 و به تعداد 815 نفر است. جهت گردآوري اطلاعات از طريق فرمول آماري كوكران 262 نفر به صورت غير تصادفي براي زندان­هاي شهرستان‌­هاي زاهدان و زابل به تناسب جمعيت انتخاب، كه به ترتيب 156 و 106 نفر برآورد شده. اطلاعات جمع­‌آوري شده با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي و آزمون­‌هاي One Way Anova ، T test، ضريب همبستگي پيرسون، رگرسيون و تحليل مسير و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. يافته‌­ها: حاكي از آن است كه متغيرهاي محيط نامناسب زندان، محلۀ نامناسب، طرد اجتماعي، توجيه عمل مجرمانه و يادگيري رفتار انحرافي رابطه مثبت و مستقيمي با تكرار جرم نمونۀ مورد مطالعه و متغيرهاي مستقل حمايت اجتماعي، كنترل اجتماعي و اعتماد اجتماعي رابطۀ منفي و معكوسي با تكرار جرم زندانيان داشته‌­اند. همچنين، سه متغير محلۀ نامناسب، طرد اجتماعي و كنترل اجتماعي به ترتيب بالاترين تأثير را بر متغير وابسته تكرار جرم داشته­‌اند. نتيجه‌گيري: زندان، به عنوان اصلي­ترين مجازات، يكي از اقلام عمدۀ هزينۀ ارتكاب جرم است و در كنار آن، هزينه­هاي ديگر مثل از دست دادن شغل، اعتبار اجتماعي، حمايت اجماعي و غيره وجود دارد؛ مي­توان گفت كه در اولين مرحلۀ زنداني شدن فرد، بخش قابل ملاحظه‌­اي از اين هزينه پرداخته و دفعات بعد، از هزينه‌هاي ارتكاب مجدد جرم كاسته مي­‌شود. به‌علاوه، حضور در زندان ممكن است منافع ارتكاب مجدد جرم را براي زنداني افزايش دهد، زيرا باعث يادگيري شگردهاي جديد ارتكاب جرم و راه­‌هاي فرار از مجازات مي­‌شود.

Purpose: The problem of recidivism after release of convicts and return to prison is one of the most important issues in the criminal justice system in the world. The purpose of this study is to identify the factors affecting the repetition of crime and return to prison and to present ways to reduce it. Method: This research was a survey study using a researcher-made questionnaire with interview. The population consisted of all prisoners of record in Zahedan and Zabol prisons in the second half of the year 1395, 815 persons. For data gathering through Cochran statistical formula, 262 people were selected randomly for Zahedan and Zabol city prisons according to population, which were estimated 156 and 106, respectively. The collected data were analyzed using descriptive and inferential statistics and One Way Anova, T test, Pearson correlation coefficient, regression and path analysis using SPSS software. Findings and Results: The findings indicated that the variables of improper environment of prison, inappropriate neighborhood, social exclusion, justification of criminal act and learning of deviant behavior had a positive and direct relationship with the repetition of the sample. However, the independent variables of social support, social control, and social trust had a negative and inverse relationship with the repetition of prison inmates. Also, the three variables of inappropriate neighborhood, social exclusion and social control had the highest effect on the dependent variable of crime repetition, respectively.