امكان سنجي استفاده از صفات ريخت‌شناسي در تفكيك گربه‌وحشي (Felis lybica) از اهلي و چالش‌هاي پيش روي حفاظت گونه در ايران

Feasibility of using morphological features to discriminating wildcat (Felis lybica) and domestic cats and Challenges facing conservation of the species in Iran

مقدمه: گربه‌وحشي(Felis lybica/Felis silvestris) يكي از گربه‌ساناني است با پراكنش وسيع جغرافيايي كه علاوه بر عوامل تهديد انساني به وسيله عامل تهديدي بالقوه و متمايز از ساير گربه‌سانان يعني اختلاط با گربه‌اهلي نيز در خطر است و همين موضوع، شناسايي گربه‌وحشي در طبيعت و حفاظت از آن‌را با چالش‌ مواجه كرده ‌‌است. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر با توجه به ضرورت شناسايي زيرگونه‌هاي موجود گربه وحشي در ايران و انجام بررسي‌هاي‌ ريخت‌شناسي، 814 جفت باز از قطعه NADH5 از ژنوم ميتوكندري براي 38 نمونه گربه‌وحشي كه از سطح زيستگاه‌هاي اين گونه در ايران جمع‌آوري شده‌‌ بود توالي‌يابي شدند. نتايج: تحليل‌هاي تبارشناسي، گربه‌وحشي را در ايران به دو زير‌كلاد تقسيم كرد كه توالي‌هاي ايران در تركيب با توالي‌هاي جهاني گربه‌وحشي، در بين زيركلاد گربه‌وحشي آسيايي و زيركلاد گربه‌وحشي آفريقايي/اهلي قرار گرفتند. با استفاده از تصاوير در دسترس از گربه‌وحشي در اين مطالعه و هم چنين دستورالعمل‌هاي موجود، امكان‌سنجي استفاده از صفات ريخت‌شناسي براي تفكيك نمونه‌هاي وحشي از اهلي بررسي شد كه با توجه به عدم وجود تصاوير با كيفيت و نبود جزئيات لازم در تصاوير‌، نتايج با عدم قطعيت همراه بود. نتيجه گيري و بحث: لذا براي شناسايي گربه‌وحشي به وسيله صفات ريخت‌شناسي، وجود تصاوير گونه كه ابعاد مختلفي از ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي را بر اساس دستور العمل‌هاي مربوطه پوشش دهند الزامي است. ضمن اين كه تهيه دستورالعملي كه بتواند در طبيعت با استفاده از ويژگي‌هاي خز و بدون نياز به مطالعات مولكولي، امكان شناسايي گربه‌وحشي را فراهم كند، ضروري است. براي حفاظت از گربه‌وحشي، دانش ما از ويژگي‌هاي بوم‌شناسي گونه، وضعيت اختلاط، نرخ اختلاط و فاكتورهاي محيطي تاثيرگذار بر روي فرايند هيبريداسيون بايد افزايش يابد.

Wildcat (Felis lybica/Felis silvestris) is one of the Felid species with worldwide distribution that is threatened by specific and potential threatening factor in addition to other human caused threats, i.e. crossbreeding with domestic cat and this issue has led to identification of wildcat in the field moreover conservation of the species to be encountered with some challenges. In current study considering necessity to identify subspecies of wildcat in Iran also morphological investigations, We examined sequence variation of 814 bp of mitochondrial DNA NADH5 gene from 38 possible wildcat samples collected across Iran .Phylogenetic analyses represented wildcat in Iran divides into two subcldes that in combination of worldwide sequences of wildcat, Iranian sequences placed between Asiatic wildcat and African wildcat/domestic cat. Using extant pictures of wildcat in this study together with related protocols, feasibility of using morphological features to discriminating wild samples from domestic ones was examined, however considering of poor quality of photos without related details, No definite results were obtained in this regard. To discriminating wildcat from domestic cat using morphological characteristics it is needed to have high quality pictures which cover various aspects of morphological features based on related protocols. Therefore providing a protocol that helps us to identify wild samples from domestics or hybrids in the field is necessary. To conservation of wildcat we have to increase our knowledge about ecological requirements of the species, the situation and the rate of hybridization also effective environmental items on this process.