شناسايي و اعتبارسنجي فرايندها و بروندادهاي برنامه درسي تفكر و سواد رسانه‌اي از ديدگاه دبيران و دانش‌آموزان شهر اصفهان

Identification and Validation of the Processes and Outputs of the Media Thinking and Literacy Curriculum from Isfahan City Teachers’ and students’ Viewpoints

هدف پژوهش شناسايي و اعتبارسنجي فرايندها و بروندادهاي برنامه درسي تفكر و سواد رسانه­ اي از ديدگاه دبيران و دانش ­آموزان شهر اصفهان مي ­باشد. اين پژوهش از نظر هدف، كاربردي و از نظر ماهيت گردآوري داده‌ها طرح تركيبي اكتشافي (متوالي- ابزارسازي) است. شركت ­كنندگان پژوهش در بخش كيفي شامل صاحب­‌نظران حوزۀ سواد رسانه‌اي و برنامه درسي كه 20 نفر به روش نمونه‌گيري هدفمند و به روش گلوله برفي انتخاب شدند مي­باشد. در بخش كمّي نيز دبيران درس تفكر و سواد رسانه­ اي و دانش آموزان پايۀ دهم شهر اصفهان بودند كه تعداد 210 نفر دبير و 385 نفر دانش ­آموز به­ عنوان نمونه انتخاب شدند. داده‌هاي پژوهش از طريق مصاحبة نيمه ساختار يافته و پرسش نامة محقق­ ساخته جمع­‌آوري و روايي مصاحبه و پرسش­نامه از روايي محتوايي و براي پايايي پرسش­نامه، از ضريب آلفاي كرانباخ (96%) استفاده شد. يافته‌هاي پژوهش نشان داد شاخص­ هاي مطلوب اين برنامه درسي از اعتبار لازم برخوردار مي ­باشند به­ علاوه در مقايسه با شاخص ­هاي­ مطلوب، وضعيت موجود فرايندهاي برنامه درسي تفكر و سواد رسانه‌اي در مقوله «استفاده از روش‌هاي جديد تدريس» پايين‌تر از حد انتظار ارزيابي شد. بنابراين، بر اساس نتايج حاصل از اين پژوهش، به منظور بهبود فرايندها و برون دادهاي درس تفكر و سواد رسانه ­اي و تحقق اهداف و ­رسالت­ هاي آن، لازم است مسئولين، برنامه ­ريزان و متوليان نظام آموزشي شيوه­ هاي تدريس اين درس را مورد بازنگري قرار دهند و به محتوا و موضوعاتي همچون پرورش تفكر انتقادي در دانش ­آموزان و نيز نحوۀ مديريت و استفادۀ صحيح از رسانه ­ها توجه بيشتري مبذول دارند.

The present study aims to identify and validate the processes and outputs of the media thinking and literacy curriculum from Isfahan City teachers’ and students’ viewpoints. This applied research employs an exploratory sequential-instrumental mixed-methods design for data collection. The research participants in the qualitative section include experts in the field of media literacy and curriculum from who 20 individuals were selected via purposive and snowball sampling methods. In the quantitative section, the population consisted of teachers of media thinking and literacy and tenth-grade students in Isfahan, from whom 210 teachers and 385 students were selected as participants. Research data were collected through a semi-structured interviewing technique and a researcher-made questionnaire. The validity of the interview and questionnaire was confirmed via content validity, and the reliability of the questionnaire was obtained via Cronbach's alpha coefficient as 96%. Findings indicated that the desired indicators of this curriculum have the necessary validity. Besides, compared to the desired indicators, the current state of the curriculum processes of media thinking and literacy in the category "using new teaching methods" was assessed lower than the expected level. As the research results showed, to improve the processes and outputs of the thinking and media literacy curriculum and to achieve its goals and missions, it is necessary to review the teaching methods of the course, officials, planners, and trustees of the educational system, and pay more attention to content and topics such as the growth of critical thinking in students as well as how they can manage and use the media properly.